Wat houdt 'Industrial Robots' in?
Het samenspel tussen robots en de mens staat centraal. Inzet van robots zowel binnen als buiten de zorg kan een positief effect hebben op het plezier van de medewerkers en op de werkzaamheden. Robots kunnen bijvoorbeeld operaties preciezer uitvoeren, en fysiek zwaar of gevaarlijk werk overnemen. Er zijn ook negatieve effecten en risico’s verbonden aan het inzetten van robots. De taken die een robot niet kan overnemen, moeten niet te eenzijdig zijn en ook moet het aansturen van de robots op arbotechnische wijze verantwoord zijn.
Robots bieden tal van voordelen. Ze maken processen efficiënter en fysieke taken minder arbeidsintensief. Ze maken het werk minder zwaar, veiliger en efficiënter. Dat zijn robots die de mens niet vervangen, maar ondersteunen.
Wat is de impact van 'Industrial Robots' op dossierniveau?
Met de steeds verder gaande robotisering is de vraag welke taken mensen doen en welke taken robots overnemen steeds relevanter. Als je de combinatie mens en robotica in een goede verhouding kunt krijgen, kan dat het werk ondersteunen. De verwachting is dat de impact van robots in de komende tien jaar verder toeneemt. Het kan een oplossing bieden voor de toenemende vergrijzing in Nederland, die vooral in de zorg voor problemen zorgt. In de zorg kunnen we spreken van een dubbele vergrijzing: de leeftijd van zorgmedewerkers neemt toe en daarmee ook de kansen op snellere fysieke belasting, én de vraag naar zorg stijgt door de toenemende gemiddelde leeftijd van de bevolking. Dit heeft gevolgen voor de vraag naar, het gebruik en de kosten van zorg. Het automatiseren van processen – zoals door de inzet van robots – kan een oplossing bieden voor het toenemende personeelstekort.
-
Wat verandert er?
Ook in de orthopedie wordt robotica steeds vaker toegepast. Door het digitaal optekenen van de modellen door de Cad Cam afdeling wordt het mogelijk om met behulp van een robotfrees zeer snel en nauwkeurig een schuimmodel van de voorziening te 'trimmen'. Zo kan een optimale pasvorm worden gegarandeerd. Alle veranderingen die in het individuele model worden aangebracht, kunnen altijd worden teruggehaald en aangepast. Voordelen van het trimmen van modellen:
- Een versnelt afwerkproces
- Grotere vrijheid in vormen
- Grotere precisie door middel van trimmen
- Geen menselijke afwijking door digitaal positie bepalen
- Automatisering van standaard handelingen (zoals driehoeken en gaten redressiehelm)
- Proces kan vooraf digitaal gecontroleerd worden op fouten
(Van Der Windt, 2019)
Een actieve armprothese kan, anders dan alle andere armprothesen, bewegen. De aansturing van de actieve armprothese kan op verschillende manieren:
- Mechanische aansturing: Met een mechanische aansturing zorgt de client er met hun eigen lichaam voor dat de prothese functioneert.
- Myo-elektrische aansturing: Met myo-elektrische aansturing geven de spieren in de arm via elektroden signalen door aan de prothese. De prothese zet die signalen om in een beweging die ervoor zorgt dat de pols en/of hand ook echt kan bewegen.
(Livit orthopedie, z.d.)
Ook het gebruik van robotarm-technologie bij heup- en knieprothesiologie is een ontwikkeling met veel potentie en een essentiële stap in de digitale transitie binnen de orthopedie. In de preoperatieve fase worden met een CT-reconstructie de maat en positie van de prothese gepland. Aan het begin van de operatie worden navigatie-antennes geplaatst en de computer gekalibreerd aan de hand van markeerpunten op het bot van de patiënt. Omdat iedere patiënt uniek is worden in deze fase van de operatie de laatste details nog een keer beoordeeld tijdens het bewegen van het been. Dit proces wordt allemaal digitaal vastgelegd. Daarna positioneert de robotarm de zaag voor de zaagsneden. Behalve een veel nauwkeurigere plaatsing, is bij gebruik van de robotarm is vooraf de maat bekend, waardoor minder voorraad prothesen en kleinere OK-sets nodig zijn. Door deze minimale OK-sets zijn veel minder sterilisatiehandelingen nodig. (Kort et al., 2021)
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
De beroepsbeoefenaar zal veel meer tijd gaan besteden aan aanmeten en evalueren. Dat vraagt andere vaardigheden. Adequaat scannen, werken met configuratoren, beoordelen of het product goed werkt. Werkplaatsen zullen voor een deel overbodig worden. En de beroepsbeoefenaar gaat andere samenwerkingsvormen aan: 3D print-partners, software-ontwikkelpartners worden vaste aanspreekpunten in plaats van machine- of grondstof-leveranciers.
-
Wat verandert er?
Veel chirurgische instrumenten die nodig zijn tijdens bijvoorbeeld een operatie, biedt men aan in instrumentennetten. Van kleine basissets tot het grote instrumentarium van de Da Vinci-operatierobot. Iedere operatie vereist andere apparatuur en heeft een eigen type instrumentennet. Het inpakken van een set zijn herhalende bewegingen die belastend kunnen zijn voor de medewerker van een centrale sterilisatieafdeling (CSA). Immers het inpakken van de set, die je in zeker twee lagen grote vellen papier van 1.20 x 1.20 m moet verpakken, is een fysieke belasting. Een medewerker kan blijvende klachten overhouden aan het inpakken van operatienetten met medisch instrumentarium, zoals pijn in polsen, ellebogen, schouders en rug. Dat heeft als gevolg dat het verzuim op een CSA kan oplopen en met schaars personeel is dat een probleem.
Voor de medewerker steriele medische hulpmiddelen is er in enkele ziekenhuizen de inpakrobot die de medewerker ondersteunt en het werk fysiek verlicht door de sets in te pakken. De robot, R-APPIT genaamd, is een innovatie die het mogelijk maakt om instrumentennetten automatisch te verpakken voor sterilisatie en hergebruik. De robot neemt volgens het kwaliteitsprotocol 75% tot wel 90% van het inpakwerk over. Dat ontlast de medewerker fysiek, zodat die bezig kan zijn met het werk waar hij/zij voor is opgeleid: instrumenten controleren op reinheid, functionaliteit en compleetheid. Het Radboudumc is het eerste ziekenhuis ter wereld waar de inpakrobot (voorzien van de tweefase-inpakmethodiek) is geplaatst (Sterilisatievereniging Nederland, 2021).
Het werkproces is nog verder te automatiseren door middel van een transportband die de set intern binnen de CSA afdeling transporteert waar de inpakrobot de ingepakte set weer op een buffer zet. Robots verzamelen de instrumenten(sets) en transporteren die naar de juiste werkplek, waardoor medewerkers minder loop-, draai-, en tilbewegingen hoeven te maken (UMC Utrecht, 2021).
Robotisering in de zorg maakt het werk van de medewerker steriele medische hulpmiddelen ook complexer. Het zijn moeilijke instrumenten om schoon en steriel te maken: er zitten ijzerdraden in, veertjes en/of voerdraden, hele kleine schroefjes en kleine beweegbare onderdelen. Er is geen set meer waar niets speciaals mee is. Dat is geconcentreerd werk voor een medewerker steriele medische hulpmiddelen.
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
Medewerkers moeten exact weten hoe ze complexe sets in elkaar zetten en uit elkaar halen. Als het gaat om steeds complexere sets, dan is er een grote mate van geconcentreerdheid bij nodig om elk onderdeel weer goed terug te plaatsen. De beroepsbeoefenaar moet zich goed kunnen afzonderen. Ook is het werk verfijnder, dus is een verfijnde motoriek en een goed gezichtsvermogen nodig.
Mark Meertens (Radboudumc Nijmegen)
“Er is geen set meer waar niks speciaals aan zit, een tang die bestaat uit drie delen of er zit een veertje in of er zit een speciaal scharnier of noem maar op. En dat moet de medewerker steriele medische hulpmiddelen wel allemaal weten.”
De veranderingen door de komst van robots in het werkveld van de medewerkers steriele medische hulpmiddelen betekent ook dat die medewerker dan bezig kan zijn met het werk waar hij/zij voor is opgeleid en dat is instrumenten controleren op reinheid, functionaliteit en compleetheid.