Bouw en gespecialiseerde aanneming

Wat verandert er?

De betonboorder gebruikt zwaar materieel. De overgang naar geëlektrificeerd materieel vereist aanpassingsvermogen in de werkzaamheden. Binnen de bouwsector worden striktere kwaliteitscontroles uitgevoerd, voornamelijk vanwege een verhoogde focus op kwaliteit door de invoering van de Wkb. Daarnaast groeit de druk om voortdurend te blijven innoveren, bijvoorbeeld met biobased materialen en de toepassingswijze ervan. 

Betonboorders werken vaak buiten op bouwplaatsen, waar ze mogelijk worden blootgesteld aan confrontaties met voorbijgangers of weggebruikers. Dit kan hun fysieke veiligheid in gevaar brengen en vereist extra waakzaamheid en preventieve maatregelen om ongelukken te voorkomen.

Wat is de invloed op de werkzaamheden?

De opkomst van biobased producten en materialen, samen met nieuwe methoden voor het recyclen van producten, heeft een directe invloed op de werkzaamheden van betonboorders. Deze ontwikkelingen vereisen dat beginnende professionals zich voortdurend blijven ontwikkelen en op de hoogte zijn van nieuwe technologieën en werkwijzen. Dit kan mentale druk geven.

Agressieve incidenten op straat of op de weg kunnen leiden tot verstoringen van het werk van beginnende beroepsbeoefenaars. Bijvoorbeeld als die de werkzaamheden moeten stilleggen. De dreiging van agressie kan stressvol zijn voor betonboorders, vooral voor beginnende professionals die mogelijk nog niet volledig vertrouwd zijn met het omgaan met dergelijke situaties. Dit kan een negatieve invloed hebben op hun mentale welzijn en productiviteit op het werk.

Wat verandert er?

Het gebruik van nieuwe materialen, zoals biobased materialen of gerecyclede betonsoorten, vereist een andere aanpak bij hun toepassing. Voor beginnende beroepsbeoefenaars in betonreparatie betekent dat dat ze goed op de hoogte moeten zijn van de toepassingsmogelijkheden. 

Nieuwe technologieën kunnen bijdragen aan het verbeteren van de veiligheid op de werkplek voor betonreparateurs. Dit kan bijvoorbeeld het gebruik van geavanceerde apparatuur betekenen voor het veilig verwijderen van beschadigd beton. 

Behalve voor fysieke veiligheid is er steeds meer aandacht voor de gezondheid en het welzijn van betonreparateurs. Zoals erop toezien dat er sprake is van overmatige blootstelling aan schadelijke stoffen en ondersteuning bieden op het gebied van ergonomie en mentaal welzijn.

Wat is de invloed op de werkzaamheden?

Het is belangrijk dat beginnende beroepsbeoefenaars zich vertrouwd maken en leren werken met de geavanceerde apparatuur en geautomatiseerde systemen die worden gebruikt om de veiligheid op de werkplek te verbeteren. Dit kan aanpassingsvermogen en extra training vereisen, om effectief gebruik te kunnen maken van deze technologieën. 

Behalve op het waarborgen van fysieke veiligheid wordt er steeds meer nadruk gelegd op de gezondheid en het welzijn van betonreparateurs. Beginnende beroepsbeoefenaars moeten zich bewust zijn van de risico's van overmatige blootstelling aan schadelijke stoffen en het belang van ergonomie en mentaal welzijn op de werkplek. Dit kan betrokkenheid bij veiligheidstrainingen en het actief volgen van richtlijnen voor gezondheids- en welzijnspraktijken vereisen.

Wat verandert er?

Er is veel druk om bouwprojecten snel af te ronden, wat betekent dat betonstaalverwerkers onder toenemende tijdsdruk komen te staan. Omdat ze voornamelijk buiten werken, worden ze ook geconfronteerd met diverse weersomstandigheden. Het is daarom belangrijk om preventief te zorgen voor veiligheid, bijvoorbeeld door het naleven van hitteprotocollen.

Voor betonstaalverwerkers die voornamelijk prefab werken, is er meer ruimte om hun eigen tijd in te delen en te werken onder gecontroleerde omstandigheden. De uitdaging ligt hier meer op het verminderen van fouten, bijvoorbeeld in modellen. Dat kan extra tussentijdse controles vereisen en dus meer tijd kosten. Dit kan weer voor meer tijdsdruk zorgen. 

Buitenwerk betekent ook dat beginnende beroepsbeoefenaars kunnen worden geconfronteerd met agressie tijdens de uitvoering van hun werkzaamheden.

Wat is de invloed op de werkzaamheden?

De ontwikkelingen hebben verschillende effecten op beginnende beroepsbeoefenaars. Ten eerste worden ze geconfronteerd met de druk om bouwprojecten snel af te ronden, wat stressvol kan zijn. De noodzaak om onder toenemende tijdsdruk te werken, kan de beginnende beroepsbeoefenaars dwingen om snel vaardigheden te ontwikkelen en efficiënt te werken. Minder fouten maken vraagt om nauwkeurigheid en aandachtig werken.

Daarnaast brengt het werken in diverse weersomstandigheden extra uitdagingen met zich mee, vooral voor nieuwkomers die nog niet gewend zijn aan deze omstandigheden. Het is essentieel voor beginnende beroepsbeoefenaars om te leren hoe ze zich kunnen aanpassen aan verschillende weersomstandigheden, veiligheidsmaatregelen in acht kunnen nemen en tegelijkertijd veiligheid op de werkplek kunnen waarborgen.

Omgaan met agressie tijdens het werk kan een uitdaging zijn. Het is belangrijk dat beginnende beroepsbeoefenaars worden voorbereid op mogelijke conflictsituaties en worden uitgerust met de nodige communicatie- en conflictbeheersingsvaardigheden om hiermee om te gaan. 

Wat verandert er?

Preventieve veiligheid is een belangrijk punt in het beroep van de dakdekker. Er zijn aanzienlijke verbeteringen opgetreden op het gebied van veiligheid en arbeidsomstandigheden. Tegenwoordig is handmatig grind verwijderen niet langer noodzakelijk, aangezien er apparatuur beschikbaar is om het grind af te zuigen. Een geavanceerde en efficiënte methode is het gebruik van zuiginstallaties om grind van daken te verwijderen. Dit biedt een veilige manier om grind te verwijderen, vooral op daken met grote oppervlakken of obstakels, waar handmatig verwijderen moeilijk is (Bouwplus, 2023).

Daarnaast zijn valbeveiliging, veilig werken op hoogte en het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen tijdens werkzaamheden bij hoge temperaturen nu gangbare praktijken. De Stichting Bedrijfstakregelingen Dakbedekkingsbranche (SBD) heeft jaren geleden een campagne gelanceerd over werken tijdens extreme hitte. Hittestress komt steeds vaker voor, doordat de zomers heter worden. Ongeveer de helft van de dakdekkers geeft aan last te hebben van hitte tijdens het werk (Volandis, z.d.).

Wat is de invloed op de werkzaamheden?

Het is cruciaal voor beginnende professionals om niet alleen bekend te zijn met algemene veiligheidsvoorschriften, maar ook om te leren werken volgens specifieke protocollen, zoals hitteprotocollen, om hun gezondheid te waarborgen tijdens blootstelling aan extreme weersomstandigheden. Bovendien moeten ze zich bewust zijn van alle veiligheidsmaatregelen en anderen erop wijzen als die ze niet naleven.

Wat verandert er?

De metselaar staat voor verschillende risico's tijdens het werk. Het is essentieel dat metselaars beschikken over een VCA-certificering, waardoor zij zich bewuster zijn van deze risico's. Daarnaast worden ze vaak blootgesteld aan diverse weersomstandigheden tijdens buitenwerk. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden en volgens protocollen, zoals hitteprotocollen, te werken. Metselaars krijgen te maken met de uitdagingen van het werken in de openbare ruimte door de verharding van de maatschappij, wat soms stress met zich meebrengt.

Wat is de invloed op de werkzaamheden?

Naast dat de beroepsbeoefenaars goed op de hoogte moeten zijn van algemene veiligheidsregels, is het van belang dat zij leren werken volgens protocollen, zoals hitteprotocollen, om hun gezondheid te beschermen bij blootstelling aan extreme weersomstandigheden. Het omgaan met stressvolle situaties die voortkomen uit het werken in de openbare ruimte vereist ook vaardigheden in stressmanagement, communicatie en conflictbeheersing, die essentieel zijn voor beginnende beroepsbeoefenaars.

Wat verandert er?

De Omgevingswet vermeldt specifieke regels voor bouw- en sloopwerkzaamheden. Een belangrijke verandering is de verplichting tot het opstellen van een veiligheidsplan bij het uitvoeren van bouw- en sloopactiviteiten. Zo’n veiligheidsplan moet worden opgesteld bij de aanvraag van een omgevingsvergunning of bij het doen van een melding van een bouwactiviteit. Daarnaast dient er, indien er risico's zijn voor de veiligheid rondom deze werkzaamheden, een veiligheidscoördinator te worden aangesteld (Informatiepunt Leefomgeving, 2024).

Onder de Omgevingswet is bouw- en sloopveiligheid een aparte activiteit geworden, die tegelijkertijd met een melding van een bouwactiviteit of een vergunningaanvraag voor een bouwactiviteit moet worden ingediend. Dit staat bekend als de informatieplicht.

Deze nieuwe regels beogen de veiligheid rondom bouw- en sloopwerkzaamheden te waarborgen en de risico's voor de omgeving te minimaliseren. De regels stellen dus strengere eisen aan de planning en uitvoering van bouw- en sloopprojecten, met als doel een veiligere en meer gecontroleerde omgeving tijdens deze activiteiten (BWT Info, z.d.).

Wat is de invloed op de werkzaamheden?

Voor beginnende beroepsbeoefenaars in het slopen brengt de invoering van de nieuwe regels onder de Omgevingswet enkele veranderingen met zich mee. Allereerst zullen zij zich bewust moeten zijn van de verplichting om een veiligheidsplan op te stellen bij het uitvoeren van sloopwerkzaamheden. Dit betekent dat zij moeten leren hoe ze risico's kunnen identificeren en beheren, en hoe ze veiligheidsmaatregelen kunnen implementeren om de veiligheid van henzelf, hun collega's en de omgeving te waarborgen.

Daarnaast kan het zijn dat beginnende slopers moeten samenwerken met een veiligheidscoördinator, vooral wanneer er risico's zijn voor de veiligheid rondom de sloopwerkzaamheden. Dit vereist een goed begrip van de rollen en verantwoordelijkheden binnen het team en effectieve communicatie om ervoor te zorgen dat alle veiligheidsvoorschriften worden nageleefd.

Bovendien zullen beginnende beroepsbeoefenaars in het slopen moeten leren hoe ze tijdig de vereiste informatie moeten verstrekken met betrekking tot bouw- en sloopveiligheid. Dit betekent dat ze moeten begrijpen welke documentatie nodig is en hoe ze die correct moeten indienen bij het aanvragen van een vergunning of het doen van een melding van een bouwactiviteit.

Wat verandert er?

Steigerbouwen is een gespecialiseerd vakgebied, waaraan de gebruiker, de opdrachtgever en de wetgever hoge eisen stellen. Dagelijks maken diverse beroepsgroepen gebruik van steigers, waarbij zij moeten kunnen vertrouwen op de kwaliteit en veiligheid ervan.

De VSB (Vereniging van Steiger-, Hoogwerk- en Betonbekistingbedrijven) en Bouwend Nederland hebben de Richtlijn Steigers opgesteld, die de stand van de techniek weergeeft voor het bouwen en werken op stalen steigerconstructies in diverse sectoren, waaronder de bouw en industrie. De richtlijn is bedoeld voor iedereen die te maken heeft met steigers en beschrijft het gehele proces van ontwerp tot demontage (Richtlijnsteigers.nl, z.d.). 

Voor steigerconstructeurs, controlerende instanties en andere specialisten is er een annex opgesteld voor het bepalen van windbelasting op steigers. Dat annex biedt handvatten om veilige en bruikbare steigerconstructies te ontwerpen op basis van inzichten uit windtunnelonderzoek (Vereniging van Steiger-, Hoogwerk- en Betonbekistingsbedrijven, 2020). Een steiger mag alleen betreden worden nadat die is goedgekeurd door een deskundige. Vaak wordt zo’n goedkeuring aangegeven met een steigerkaart. Het ontbreken van een steigerkaart betekent dat de steiger niet betreden mag worden. Het opbouwen van een steiger is uitsluitend toegestaan voor de steigerbouwer (Techniek Nederland, z.d.).

Wat is de invloed op de werkzaamheden?

Preventieve veiligheid is inherent aan het beroep steigerbouwer. Voor de steigerbouwer is het van belang om veiligheid altijd op nummer 1 te hebben staan en scherp te blijven op het controleren van constructies en onderdelen. 

Wat verandert er?

De laatste jaren zijn er steeds meer innovaties op de markt gekomen voor exoskeletten voor tegelzetters. Die geavanceerde hulpmiddelen kunnen de fysieke belasting verminderen en blessures helpen voorkomen door extra ondersteuning van het lichaam tijdens tillen en buigen. Tegelzetten vereist vaak langdurig werken in ongemakkelijke posities en het tillen van zware materialen. Dat kan leiden tot overbelasting van spieren en gewrichten. Met exoskeletten kunnen tegelzetters zulke belasting verminderen en hun fysieke capaciteit vergroten, waardoor ze efficiënter en comfortabeler kunnen werken. Hoewel deze technologieën veel voordelen bieden, zijn ze nog niet volledig geoptimaliseerd voor gebruik in de bouwsector. Bouwpersoneel dat buiten werkt bijvoorbeeld, heeft behoefte aan exoskeletten die bestand zijn tegen water en zand. Er wordt nog volop gewerkt aan de ontwikkeling van exoskeletten die beter aansluiten bij de behoeften van tegelzetters (Aannemersvak, 2024a). 

Wat is de invloed op de werkzaamheden?

De opkomst van innovaties in exoskeletten voor tegelzetters kan een positieve invloed hebben op de werkzaamheden van beginnende beroepsbeoefenaars in tegelzetten. Technologische hulpmiddelen kunnen helpen bij het verminderen van fysieke belasting en het voorkómen van blessures tijdens het tillen en buigen, wat vaak essentiële taken zijn bij tegelzetten. Door het gebruik van exoskeletten kunnen beginnende tegelzetters hun fysieke belasting verminderen en hun efficiëntie en comfort op de werkplek vergroten. Dit kan helpen om hun taken beter en effectiever uit te voeren en tegelijkertijd hun gezondheid en welzijn te behouden.

Wat verandert er?

Duurzame inzetbaarheid krijgt steeds meer prioriteit. Om dit te bevorderen, hebben de cao-partijen NBVT, FNV en CNV Vakmensen afgesproken om verschillende initiatieven te ontplooien. Hieronder vallen loopbaangesprekken, adviestrajecten en scholing. Daarnaast wordt geïnvesteerd in kennis over veilig werken, worden periodieke medische onderzoeken (PMO) uitgevoerd en worden vitaliteitsscans ingezet (NBVT, 2023c).

Wat is de invloed op de werkzaamheden?

Veiligheidsmaatregelen naleven en persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken, kan ongelukken en verwondingen op de werkplek voorkomen. Zoals correct gebruik van gereedschappen en machines, de veiligheidsprocedures volgen en identificeren, en potentieel gevaarlijke situaties vermijden.

Wat verandert er?

Het reinigen en restaureren van gevels kan aanzienlijke overlast veroorzaken voor de omgeving, een aspect dat steeds minder getolereerd wordt. Dit kan leiden tot spanningen in de sociale omgeving, waaronder verbale agressie jegens de medewerkers.

Het werken in ploegen en de repetitieve aard van het werk kunnen zorgen voor een gevoel van eentonigheid en druk. Bovendien worden gevelbehandelaars en voegers geconfronteerd met een toenemend aantal richtlijnen en voorschriften, waardoor zij alert moeten zijn en hun kennis up-to-date moeten houden. De naleving van regels kan mentale druk veroorzaken.

De gevelbehandelaar/voeger werkt voornamelijk buiten en wordt blootgesteld aan alle weersomstandigheden, die steeds extremer worden, met meer hitte, kou en wind. Het naleven van protocollen is daarom van cruciaal belang.

Wat is de invloed op de werkzaamheden?

In het vakgebied van de gevelbehandelaar/voeger is het belangrijk om niet alleen fysieke veiligheid, maar ook de sociale en mentale veiligheid van medewerkers te waarborgen. Bijvoorbeeld het creëren van een ondersteunende werkomgeving en het bieden van trainingen en middelen om met verschillende situaties om te gaan, zoals verbale agressie, en het hanteren van de werkdruk. 

Wat verandert er?

Veilig werken blijft het belangrijkste speerpunt in de bouw. Bij sommige bouwwerkzaamheden moet een veiligheidscoördinator aangesteld worden. Bij het aanvragen van een omgevingsvergunning voor het bouw- en sloopwerk vult de aanvrager een risicomatrix in. Die bepaalt of je een veiligheidsplan moet aanleveren en een veiligheidscoördinator aanstellen. 

De veiligheidscoördinator is sinds 1 januari 2024 verplicht. Die is verantwoordelijk voor het identificeren en beoordelen van mogelijke veiligheidsrisico's op de bouwplaats en het implementeren van passende maatregelen om zulke risico's te minimaliseren of te elimineren. Dit kan gaan om onder meer het opstellen van veiligheidsplannen, het regelmatig inspecteren van de bouwplaats en het coördineren van noodprocedures (Ondernemersplein, 2024). De middenkaderfunctionaris smart building kan betrokken worden bij het selecteren van bouwmaterialen en -technologieën die voldoen aan de geldende veiligheidsnormen en -voorschriften.

Constructieve veiligheid wordt ook steeds belangrijker. Het Kennisportaal Constructieve Veiligheid biedt informatie over constructies. Een belangrijke taak van de middenkaderfunctionaris smart building is toezien op de juiste uitvoering van constructieve ontwerpen en waarborgen van de naleving van bouwvoorschriften en -normen. 

Wat is de invloed op de werkzaamheden?

De beginnende middenkaderfunctionaris smart building wordt sterk beïnvloed door de nadruk op veilig werken in de bouwsector. In sommige gevallen is het aanstellen van een veiligheidscoördinator verplicht, afhankelijk van de risicomatrix die wordt ingevuld bij het aanvragen van een omgevingsvergunning voor bouw- en sloopwerk. Zo’n veiligheidscoördinator heeft de verantwoordelijkheid om potentiële veiligheidsrisico's op de bouwplaats te identificeren en te beoordelen, en passende maatregelen te implementeren om zulke risico's te minimaliseren of te elimineren.

Als onderdeel van het team kan de beginnende middenkaderfunctionaris smart building betrokken zijn bij het selecteren van bouwmaterialen en -technologieën die voldoen aan de geldende veiligheidsnormen en -voorschriften. Daarnaast wordt de focus op constructieve veiligheid steeds groter, waarbij de middenkaderfunctionaris de taak heeft om toe te zien op de juiste uitvoering van constructieve ontwerpen en ervoor te zorgen dat de bouwvoorschriften en -normen worden nageleefd. Het is van cruciaal belang dat de beginnende beroepsbeoefenaar zich bewust is van deze aspecten en bekend is met de relevante wet- en regelgeving om een veilige en succesvolle bouwomgeving te waarborgen.