Wat houdt 'Flexibilisering' in?
Snel mee kunnen bewegen met veranderingen vraagt om flexibel kunnen zijn. In een complexe samenleving is veerkracht van belang. Niet alleen individuele veerkracht, maar ook gezamenlijke veerkracht.
In organisaties zien we daarom steeds meer nadruk op het flexibel kunnen samenwerken in teams. De afgelopen jaren is het teamwerk binnen ICT in allerlei processen gegoten. Uiteindelijk draait het bij elke samenwerkingsvorm om de wederzijdse afhankelijkheid te erkennen en om generatieve samenwerking. Hierbij is het doel vaak niet vastomlijnd en moet de teamsynergie ervoor zorgen dat je elkaar versterkt en je tot een relevant resultaat komt.
“Bij onze teams bespreken we bij de start meteen hoe we met elkaar willen samenwerken. Er zijn altijd meerdere waarheden en meerdere perspectieven in een groep en hoe gaan we daarmee om? Let go of your ego!”
Patrick Marcelissen (teamcoach, service design & innovatieconsultant)
Daarnaast zien we bij sommige ICT-organisaties de behoefte aan flexibilisering van de manier van werken. De krapte op de arbeidsmarkt zorgt ervoor dat werknemers meer eisen kunnen stellen over hun werktijden en werklocatie. Doordat remote werken tijdens corona versneld is geaccepteerd, zijn organisaties flexibeler in mensen op een andere plek dan kantoor te laten werken. Daarnaast is werken als zzp’er ook steeds vaker aan de orde. Omdat men in de ICT veel online en digitaal werkt, is dit makkelijk te realiseren.
Ten slotte zien we flexibilisering ook terug in contractvormen, bijvoorbeeld softwareabonnementen of servicecontracten die op elke gewenste datum kunnen worden opgezegd.
Wat is de impact van 'Flexibilisering' op dossierniveau?
Bij zowel softwareontwikkeling en IT systems and devices als ICT-support speelt krapte op de arbeidsmarkt. Dit zorgt ervoor dat werkgevers zich in een andere positie bevinden bij het werven van personeel. Zij moeten zich nu zien te verkopen aan de potentiële werknemer, in plaats van andersom. Secundaire arbeidsvoorwaarden zoals flexibele werktijden of een flexibele werkcultuur kunnen de doorslag geven of iemand ervoor kiest om te gaan werken voor jouw bedrijf.
Jeroen Sipsma (Service Planet)“Als bedrijf in een krappe arbeidsmarkt moet je werknemers lokken met, naast een topsalaris, bijvoorbeeld een gratis sportschoolabonnement en leuke werkuitjes.”
-
Wat verandert er?
Bij het ontwikkelen van software werkt men vaak in teams. Dat gebeurt steeds flexibeler. De opkomst van werkmethodes en processen, zoals design thinking, lean, agile, sprint en scrum, laten meer ruimte om tussentijds een proces bij te stellen en om opdrachtgevers te betrekken bij het proces. Daarnaast geven deze processen een duidelijke werkstructuur met tussentijdse momenten waarop iedereen elkaar van zijn status op de hoogte stelt. Bijvoorbeeld tijdens dagelijkse ‘stand-ups’, waarbij ieder teamlid de doelen van de dag deelt en de potentiële obstakels waarbij ondersteuning nodig is.
“Het grote voordeel van agile werken is de flexibiliteit, die tevens ook risico's met zich meebrengt. Dit vergt aanpassingen aan de gehele organisatie en is niet per se een onderwerp dat voorbehouden is aan de IT, maar consequenties heeft voor het geheel. Als we dit goed en integraal implementeren in organisaties, zal dat ook direct een positieve uitwerking hebben.” Geert Timmermans (team leader softwareontwikkeling).
Tijdens corona zijn er ook veel meer tools geadopteerd om online op afstand te kunnen samenwerken, zoals via teamkanalen in MS Teams of via brainstormborden in Miro. Dit linkt ook aan de trend Deeleconomie, waarbij platforms ondersteunen in het wereldwijd realtime vanuit de browser samenwerken met andere developers aan dezelfde applicatie.
Er zijn verschillende manieren om een team te vormen, zoals in tribes, guilds, practices of HPT’s (high performance teams).
“Voor complexe opdrachten werken we altijd in teams. Een team moet bij de start voorbereid zijn, ze moeten de klant leren kennen, de doelen, de productvisie. De spelregels moeten van tevoren duidelijk zijn: wat is het doel van het team? Hoe werken we samen? Duidelijkheid over de ‘rules of engagement’ is essentieel.”
Patrick Marcelissen (teamcoach, service design & innovatieconsultant)Deze teams zijn ook vaker multidisciplinair: ze werken niet alleen samen met developers, maar ook met andere specialisten, zoals vormgevers of UX-designers. Dit zorgt vaak voor een beter afgestemd eindresultaat.
“Het is verre van makkelijk om een divers team van mensen te faciliteren en te stroomlijnen. Iedereen mag zijn zegje doen, maar uiteindelijk moeten we wel door en doelen halen.” Patrick Marcelissen (teamcoach, service design & innovatieconsultant).
Bij ICT-bedrijven zien we vaker dat er een basisteam van vaste developers is en ze bij grotere of complexe projecten samenwerken met freelancers of specialistische partners. Werken met een flexibele schil betekent ook dat er steeds wisselende teamsamenstellingen zijn. Daarnaast zoeken kleine bedrijven elkaar op en gaan ze samenwerkingen aan bij grotere opdrachten om elkaar te kunnen versterken.
Door corona is thuiswerken meer geaccepteerd door werkgevers, met name als werknemers de werkzaamheden makkelijk online kunnen doen, zoals softwaredevelopers. Daarnaast zien werkgevers dat werknemers steeds meer vrijheid willen in het bepalen van werktijden of werklocaties. Als het werk grotendeels online is en veel digitale werkzaamheden omvat, zoals bij softwaredevelopers het geval is, kunnen werknemers bijvoorbeeld tijdelijk in het buitenland verblijven, terwijl ze blijven werken voor een Nederlandse werkgever. Veel organisaties werken tegenwoordig ook vanuit de cloud, waardoor remote werken makkelijker te organiseren is. Als je je werk goed doet en het op tijd afkomt, maken de werklocatie of werktijden minder uit.
Jeroen Sipsma (Service Planet)
“Tegenwoordig klap je op het strand in Portugal je notebook open, je hebt wifi en je kunt alles doen wat je wilt.”
-
Wat verandert er?
Door corona is thuiswerken meer geaccepteerd door werkgevers, met name als werknemers de werkzaamheden makkelijk online kunnen doen. Het monitoren van IT-systemen bijvoorbeeld, kun je online doen.
Voor het beheer van de hardware is aanwezigheid op kantoor of op locatie gewenst, want daar staat de hardware waar je mee werkt. IT-beheerders hebben ook te maken met flexibele contractvormen van cloudhostingdiensten en dienen goed op de hoogte te zijn van de meest recente voorwaarden.
-
Wat verandert er?
Door corona is thuiswerken meer geaccepteerd door werkgevers, met name als werknemers de werkzaamheden makkelijk online kunnen doen. Het ondersteunen van IT-systemen kun je deels online doen. Vaak zijn klanten ook niet aanwezig op dezelfde locatie als ICT-support en moet je ze remote helpen.
Voor het checken en repareren van de hardware en devices is aanwezigheid op kantoor of op locatie gewenst, omdat daar de fysieke apparatuur aanwezig is. Supportmedewerkers hebben ook te maken met flexibele contractvormen van cloudhostingdiensten en dienen goed op de hoogte te zijn van de meest recente voorwaarden. Soms zijn ze zelf onderdeel van een dergelijk abonnement, vertelt Jeroen Sipsma van Service Planet:
“Wij verkopen onze servicesupport in abonnementsvorm aan klanten, zestigduizend tot tachtigduizend abonnementen per jaar.”
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
De trend flexibilisering speelt in alle dossiers en vraagt om vrijwel dezelfde vaardigheden voor zowel softwareontwikkeling en IT systems and devices als ICT-support. Hieronder beschrijven we die.
Kunnen samenwerken in wisselende teams
In alle dossiers werkt men weleens samen met collega’s van andere afdelingen, externe partners en/of freelancers en tijdelijke stagiairs. Het is van belang om in teamverband te kunnen werken met mensen die geen vaste collega’s zijn. Openstaan voor andere manieren van werken en andere visies op het vakgebied is een belangrijke vaardigheid.
De manieren waarop mensen samenwerken zijn vaker flexibel en gegoten in agile-achtige constructies. Kennis van en ervaring met dergelijke werkwijzen is handig voor de beginnende beroepsbeoefenaar. In dit type proces moet men in staat zijn om periodiek updates te geven aan het team en aan de opdrachtgever over hoe het ervoor staat. Dit vraagt om communicatie- en presentatievaardigheden.
Dat men meer remote werkt, betekent voor beroepsbeoefenaars dat men moet kunnen samenwerken op afstand als sommige collega’s thuis werken of vanuit een andere locatie. En dat men kennis en ervaring moet hebben met platforms die remote werken ondersteunen.
Eigen rol binnen een team kunnen zien en aanpassen
Voor vakbekwame ICT’ers betekent de trend van flexibilisering dat ze zich bewust moeten zijn van hun individuele kwaliteiten en hoe die kunnen bijdragen aan een teamproces. Het vraagt om aanpassingsvermogen. Hierbij spelen zelfreflectie en teamevaluatie een belangrijke rol. Dit vereist een sociaal kompas.
“Je moeten leren om feedback te geven. Dit stimuleert het leren van elkaar. Je moet hierin een mentale switch maken: als je geen feedback geeft, houd je het team en jezelf tegen om verder te groeien.” Patrick Marcelissen (teamcoach, service design & innovatieconsultant).
Ondernemersvaardigheden
Flexibele werkwijzen, werktijden en werklocaties vragen om een ondernemersmentaliteit. De beginnende beroepsbeoefenaar heeft zelfdiscipline nodig om het werk toch af te krijgen als men niet altijd op kantoor hoeft te verschijnen. Naast teamwerk is zelfstandig kunnen werken dus cruciaal en dit vraagt om reflecterend vermogen van de beginnende beroepsbeoefenaar: wat is jouw werkstijl en wie en wat heb je nodig om je functie goed te kunnen uitvoeren? Om hulp durven vragen op het juiste moment is hierbij ook van belang.