Wat houdt 'Circulaire economie' in?
In het ideale circulaire systeem bestaat geen afval meer, bijvoorbeeld door slimmere ontwerpoplossingen of door betere inkoop en innovatief hergebruik van materialen. De ICT gebruikt veel elektronische apparatuur en daarbij ontstaat e-waste. Dit vraagt om een mentaliteitsverandering in hoe je naar grondstoffen, materialen en afval kijkt als organisatie.
“Voorheen werd retour gestuurde apparatuur vernietigd, dat is niet duurzaam en het is kapitaalvernietiging. Repareren en refurbishen is de oplossing daarvoor en een enorme groeimarkt.”
Jeroen Sipsma (Service Planet)
In 2030 moet Nederland 50% minder primaire grondstoffen gebruiken (mineralen, metalen en fossiel). Daarnaast vragen opdrachtgevers bij aanbestedingen steeds vaker naar het duurzaamheidsniveau van ICT-bedrijven. Circulair werken biedt daarom ook kansen voor ICT-bedrijven om duurzame oplossingen als service voor klanten aan te bieden.
Bij circulair werken is het essentieel om verduurzaming in de gehele keten te bewerkstelligen, je moet het samen doen. Lees meer over de circulaire economie in dit inspiratierapport van SBB en in dit adviesrapport van het marksegment energietransitie, circulariteit en klimaatadaptatie.
Wat is de impact van 'Circulaire economie' op dossierniveau?
De ontwikkelingen rondom een circulaire economie focussen zich vooral op de dossiers die zich met hardware bezighouden.
-
Wat verandert er?
Een circulaire economie gaat over het zo lang mogelijk in omloop houden van grondstoffen. Een belangrijke schakel in dit proces is de inkoop en het beheer van apparatuur waarop systemen draaien en de devices die men daarvoor gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan lokaal inkopen waardoor je van far sourcing naar near sourcing kunt gaan. Of aan langer gebruikmaken van apparatuur dan gewoonlijk.
Op zowel nationaal als Europees niveau zijn nieuwe wetgeving en keurmerken in de maak om zowel bedrijven als consumenten te stimuleren om beter na te denken over wat voor een apparaat ze aanschaffen. Denk bijvoorbeeld aan wetten om betere reparatiemogelijkheden af te dwingen of aan een langere garantietermijn. Jeroen Sipsma (Service Planet) geeft zijn toekomstvisie: “Door onder andere een grondstoftekort zullen we in de toekomst langer met apparaten moeten doen en zullen de garantieperiodes waarschijnlijk ook verschuiven naar vijf tot misschien zelfs tien jaar.”.
Bij inkoop en beheerprocessen neemt men het circulaire aspect nog lang niet altijd mee, hoewel de samenleving, de overheid en opdrachtgevers er steeds meer naar vragen. Zo is het platform ‘ik wil circulair inkopen’ opgericht om circulair inkopen in het bedrijfsleven te versnellen. Het grootste knelpunt bij IT is dat systemen op oudere apparatuur niet altijd optimaal draaien of minder veilig zijn.
“Het duurzame zit in heel veel aspecten, zoals in nadenken over welke apparaten je hebt, wanneer je ze vervangt, wat is lokaal, wat is op afstand? IT’ers zijn niet zomaar geneigd daarover na te denken en ik vind het wel belangrijk om met duurzame doelen aan de slag te gaan.”
Maaike van Kessel (Noorderpoort)Wat is de invloed op de werkzaamheden?
In de toekomst zal er nog meer nadruk op circulair werken komen te liggen. Daarom is het belangrijk dat beginnende beroepsbeoefenaars in ieder geval weten wat de circulaire economie globaal inhoudt, zoals het doel ervan, de verschillende niveaus erin (recycle, reuse, reduce, refuse, etc.) en hoe IT systems and devices hierin een rol kunnen spelen.
Circulaire inkoop en advies
Voor medewerkers van IT systems and devices is het van belang meer te weten over de mogelijkheden om circulaire apparatuur in te kopen en hoe deze apparatuur circulair te beheren en te onderhouden is. Daardoor kunnen ze advies geven als het bedrijf IT systems and devices wil inkopen.
Kennis van actuele regelgeving van hergebruik
Ook is het voor de beginnende beroepsbeoefenaar relevant om op de hoogte te zijn van de meest recente regelgeving rondom bijvoorbeeld garanties.
-
Wat verandert er?
Een circulaire economie gaat over het zo lang mogelijk in omloop houden van grondstoffen. Een belangrijke schakel in dit proces is het onderhouden en repareren van apparatuur, zoals telefoons, laptops en tablets. Om een apparaat manueel te kunnen repareren, is kennis van hardware nodig. Repareren zat lange tijd in het verdomhoekje, omdat het vaak goedkoper en sneller is om een nieuw apparaat te kopen. Maar het is juist een cruciaal onderdeel van de circulaire economie, en het kunnen repareren krijgt langzaamaan meer herwaardering.
“Er is de afgelopen jaren vanuit de overheid gefocust op de kenniseconomie, maar dingen kunnen maken is weer belangrijker. Dat staat verder af van kennis en dichter bij productie. Veel mbo’ers denken bij werken in de IT niet aan de handen vies maken en producten uit elkaar halen. Maar daar ligt juist een taak.”
Jeroen Sipsma (Service Planet)Sommige IT-bedrijven zijn in het circulaire gat gesprongen en ondersteunen grote organisaties en merken bij de retourflow van apparatuur door services in reparatie, refurbishing en ondersteuning bij DOA (defect/dead on arrival) aan te bieden. Jeroen Sipsma (Service Planet) vertelt daarover: “We hebben een repairtak waar we ongeveer drieduizend producten per maand repareren. Zoals het vervangen van schermen als mensen hun laptop hebben laten vallen.”.
Deze service biedt men op verschillende manieren aan: van online en telefonisch tot on-site, bij de consument aan huis of op kantoor bij de zakelijke gebruiker. Medewerkers moeten snel kunnen inschatten of iets nog te repareren valt en hoeveel tijd en geld dit gaat kosten. Gebruikers willen graag weten hoe het met de reparatie of het onderhoud aan hun apparatuur staat. Een contactcenter houdt mensen op de hoogte van de status quo en dit vormt een belangrijk onderdeel om mensen meer te betrekken bij het proces.
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
In de toekomst zal er nog meer nadruk op circulair werken komen te liggen. Daarom is het belangrijk dat beginnende beroepsbeoefenaars in ieder geval weten wat de circulaire economie globaal inhoudt, zoals het doel ervan, de verschillende niveaus erin (recycle, reuse, reduce, refuse, etc.) en welke rol ICT-support hierin kan spelen.
Circulair in de praktijk
Voor medewerkers van ICT-support is het van belang circulariteit concreet in praktijk te brengen met technische vaardigheden, zoals het kunnen repareren en refurbishen van IT-apparatuur.
Kennis van actuele regelgeving over hergebruik
Ook is het voor de beginnende beroepsbeoefenaar relevant om op de hoogte te zijn van de meest recente regelgeving, rondom bijvoorbeeld garanties, materialen en omgang met ingeleverde apparatuur.
Communicatie over circulaire keuzes
Om gebruikers mee te nemen in circulaire keuzes en acties is het handig als beginnende beroepsbeoefenaars kunnen uitleggen waarom je een apparaat langer moet gebruiken of het moet laten repareren, in plaats van een nieuw apparaat aanschaffen. Ook dient men gebruikers op de hoogte te houden van de stand van reparaties en eventueel toe te lichten wat er precies is gedaan. Het onderhouden van een netwerk van partners rondom afvalstromen kan ook een onderdeel zijn van het werk.
“Het onderwijs kan in projecten duurzame criteria als vereiste meegeven en blijven benoemen dat het een belangrijk aspect is. Dat als studenten een oplossing voor een eindgebruiker maken zij zich afvragen of er dingen te recyclen zijn of apparaten te vervangen.”
Maaike van Kessel (Noorderpoort)