Wat houdt 'Prefab' in?
Prefabricatie is een bekend fenomeen in de installatiebranche, en wordt steeds vaker en op grotere schaal toegepast. De toegenomen digitalisering en automatisering van werkprocessen hebben dit aantrekkelijker gemaakt. Bovendien neemt de vraag naar prefab sterk toe als gevolg van personeelstekorten. Door bepaalde onderdelen vooraf in een productiehal of prefabwerkplaats te assembleren, wordt de installatie op het project zelf aanzienlijk vereenvoudigd tot slechts plaatsen en aansluiten.
Skidbouw
Een bekende toepassing van prefab is het inbouwreservoir voor een toilet, maar tegenwoordig worden ook complete technische ruimtes geprefabriceerd. Zo'n ruimte omvat onder andere een warmtepomp, boiler, vloerverwarmingsverdeler en diverse regeltechnieken. Een skid is zo’n constructie waarop of waarin een volledig geassembleerde installatie van tevoren in een werkplaats of fabriek wordt gebouwd, om vervolgens als één geheel naar de bouwplaats te worden vervoerd. Op locatie kan de skid met minimale inspanning worden geplaatst en aangesloten. Het grote voordeel van een skid is dat dit deel van de installatie al in geconditioneerde omstandigheden en met alle benodigde middelen in een fabriek of werkplaats kan worden samengesteld. Dat vermindert de arbeids- en logistieke uitdagingen op de bouwplaats (Bouw en Installatie Hub, 2024).
Kwaliteit installatie
Het assembleren van delen of complete technische installaties op locatie biedt voordelen voor de kwaliteit van de installatie. Doordat de installatie grotendeels in een gecontroleerde omgeving wordt gebouwd, is er minder kans op schade door stof op de bouwplaats. Bovendien blijft de installatie schoner en is de kans op corrosie kleiner. Het testen, vooral op elektrotechnisch gebied, kan efficiënter worden uitgevoerd in een gecontroleerde omgeving.
Een voordeel van prefab is dat de installatie schoner blijft wanneer die in huis wordt gebouwd in plaats van op locatie. Er is geen stof of iets anders dat de installatie al op voorhand kan vervuilen of kapotmaken. Er is ook minder kans dat de installatie corrodeert. En er worden minder fouten gemaakt.
Installatietijd verkorten
De installaties worden steeds complexer en vergen meer tijd voor installatie. Een ervaren professional kan tot wel vier cv-ketels per dag installeren. Voor een warmtepompsysteem zijn echter twee mensen nodig, die vaak een volledige dag (soms zelfs twee dagen) bezig zijn. Remeha biedt een oplossing met de Eria Tower Ace S. Deze warmtepomp is uitgerust met een geïntegreerd boilervat van 190 liter. Dat verkort de installatietijd, doordat die niet apart geïnstalleerd hoeft te worden. En de warmtepomp beschikt over een prefabinstallatieframe, waardoor die eenvoudig kan worden geplaatst. Hierdoor kunnen de taken worden verdeeld tussen twee installateurs, waardoor ze efficiënter kunnen werken. Eén installateur kan bijvoorbeeld de vloerverwarming installeren, terwijl de andere de warmtepomp gereedmaakt voor gebruik. Dit bespaart tijd en maakt het mogelijk om meerdere warmtepompen per dag te installeren, vooral wanneer er in teams wordt gewerkt (Middelweerd, 2022).
3D-printen
3D-printen wordt routinematig toegepast in de installatiebranche voor het produceren van prototypes en zichtmodellen van producten. Deze technologie biedt tevens mogelijkheden voor maatwerk, wat in de toekomst steeds vaker zal worden ingezet voor het fabriceren van eindproducten. Voor (installatie)bedrijven is het leveren van maatwerk van grote waarde, omdat ze op die manier producten kunnen personaliseren. Dit is met name relevant bij specifieke gebouwen, zoals monumenten of architectonisch unieke gebouwen. In dergelijke gevallen kunnen oude of niet-standaard installaties worden aangetroffen, waarvoor geen vervangende onderdelen beschikbaar zijn (UNETO-VNI, 2016).
Wat is de impact van 'Prefab' op dossierniveau?
Door gebruik te maken van prefabonderdelen, kunnen medewerkers efficiënter werken en wordt de arbeidsbelasting verminderd. Ze kunnen op de juiste hoogte werken met de juiste gereedschappen en materialen binnen handbereik. Dat maakt het sjouwen van materialen overbodig. Bovendien biedt de gecontroleerde en veilige omgeving van de prefabwerkplaats de mogelijkheid om testen uit te voeren en functionaliteiten te controleren. Dat verbetert de kwaliteit van de producten (Middelweerd, 2022).
Het vooraf monteren van aansluitmaterialen bij radiatoren en het snijden van cv-leidingen op maat en voorzien van fittingen, zijn slechts enkele voorbeelden van prefabben. Het is echter van essentieel belang dat de maatvoering nauwkeurig is, aangezien eventuele aanpassingen op de bouwplaats de tijdwinst teniet kunnen doen. https://www.bouweninstallatiehub.nl/nieuws/prefab-groot-voordeel-voor-installatie.
-
Wat verandert er?
Bij koude- en klimaatsystemen zien we ook dat steeds meer bedrijven zich richten op prefabconstructies, zoals skids. Daarop of daarin worden vooraf in fabrieken volledig geassembleerde installaties gebouwd, die vervolgens als één geheel naar de bouwplaats worden vervoerd. Dit vereenvoudigt de installatie ter plaatse aanzienlijk en vermindert de arbeids- en logistieke uitdagingen op de bouwplaats.
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
Waar traditionele installaties ter plaatse worden geassembleerd, worden prefabonderdelen vooraf in een gecontroleerde omgeving geassembleerd. Beginnende beroepsbeoefenaars kunnen zich meer richten op de nauwkeurige installatie van de prefabonderdelen. Dit kan leiden tot een meer repetitieve taakuitvoering, echter de focus op precisie en kwaliteit blijft een belangrijk aspect van het werk.
-
Wat verandert er?
Bij het ontwerpen van prefabsystemen moet de systeemontwerper rekening houden met de specificaties en beperkingen van de prefabonderdelen, zoals afmetingen, aansluitingen en integratiemogelijkheden. Dit vereist mogelijk een andere benadering dan bij het ontwerpen van systemen die niet prefab zijn, waarbij meer flexibiliteit mogelijk is. De systeemontwerper moet ook anticiperen op de logistieke aspecten van het gebruik van prefabcomponenten, zoals transport en opslag. Dat voegt een extra dimensie toe aan het ontwerpproces.
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
Prefab vraagt om een andere zienswijze in het ontwerp, waarbij met andere zaken rekening gehouden moet worden. Voor de beginnende beroepsbeoefenaar is het van belang hiervan op de hoogte te zijn.
-
Wat verandert er?
Prefab heeft veel voordelen bij installatie, zoals kortere doorlooptijden, minder kans op montagefouten, lagere faalkosten, verminderde transportbewegingen, werken onder geconditioneerde omstandigheden in de eigen werkplaats en eenvoudiger seriematige installatie. Vooral bij seriematige woningbouw of vergelijkbare installaties kan prefableidingwerk veel tijd besparen. Leidingen, appendages en andere componenten kunnen efficiënt worden voorgemonteerd in de werkplaats en vervolgens op het juiste moment in één keer worden vervoerd en geïnstalleerd.
Ook bij de installatie van warmtepompen biedt prefab voordelen. Het gebruik van een installatieframe bij warmtepompen bijvoorbeeld, biedt het voordeel dat het al in een vroeg stadium van de bouw geplaatst kan worden. Daardoor kun je veel installatiewerkzaamheden uitvoeren zonder de warmtepomp zelf al te hebben. Met een skid kan een complete warmtepomp met alle benodigde onderdelen in de werkplaats worden gemonteerd en vervolgens in zijn geheel naar de gewenste locatie worden getransporteerd. Dit maakt efficiëntere montage mogelijk, waardoor er meer tijd overblijft voor onderhoud en service (Bouw en Installatie Hub, 2024a).
De laatste jaren komen er steeds meer warmtepompen in dakconstructies op de markt. Die constructies worden steeds vaker toegepast in situaties waarin een bodemwarmtepomp en een split-unit uitgesloten zijn, vanwege ruimtegebrek of geluidseisen voor de omgeving, die zijn aangescherpt (DHPS, 2024).Wat is de invloed op de werkzaamheden?
Werken in een prefabomgeving vraagt om andere installatievaardigheden van beginnende beroepsbeoefenaars dan wanneer zij op de bouwplaats installeren. Alle materialen zijn voorhanden en er kan efficiënter gewerkt worden, maar het ontbreekt soms ook aan uitdagingen, bijvoorbeeld bij seriewerk.
-
Wat verandert er?
Stekerbaar installeren is een efficiënte methode waarbij kabels en elektrisch materiaal kant-en-klaar geleverd worden, op maat gemaakt en voorzien van de juiste connectoren. Hierdoor hoeft de monteur geen producten meer in elkaar te zetten en kan hij direct aan de slag met installeren. Dit vermindert de kans op aansluitfouten en versnelt het werkproces. Bovendien hoeft er op locatie geen tijd meer besteed te worden aan het trekken, knippen of afwerken van leidingen. Die werkzaamheden verschuiven naar de ontwerpfase voor volledige pre-engineering van het project (Hanzestrohm, 2024).
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
Stekerbaar installeren stelt de monteur in staat om direct te beginnen met installeren, zonder tijd te besteden aan het ter plaatse assembleren van producten. Dit versnelt het installatieproces en resulteert in tijdsbesparing. Doordat de kabels en elektrische materialen kant-en-klaar geleverd worden en voorzien zijn van de juiste connectoren, vermindert de kans op aansluitfouten en dus de noodzaak voor herstelwerkzaamheden.
Stekerbaar installeren vereist mogelijk nieuwe vaardigheden en kennis van de monteur, vooral op het gebied van werken met gestandaardiseerde connectoren en begrip van pre-engineering van het project.
Taken die voorheen op locatie werden uitgevoerd, zoals het trekken, knippen en afwerken van leidingen, worden nu verplaatst naar de ontwerpfase. Dit betekent dat de technicus meer betrokken kan zijn bij het plannen en ontwerpen van de installatie, wat een integralere benadering van het project mogelijk maakt.
