Wat houdt 'Kwaliteitsborging' in?

De klanteisen over de productkwaliteit worden steeds strenger. Klanten vragen vaker om inzicht in bijvoorbeeld ISO-certificering, NEN-normen, CO2-footprint, en voor de lucht- en ruimtevaartindustrie de AS9100-standaard. Dit heeft met ketentransparantie te maken: beroepsbeoefenaars moeten aan hun klanten kunnen aanduiden of er volgens de geldende protocollen en maatregelen is gewerkt en het product aan de afgesproken kwaliteitseisen voldoet. Een aantal koplopers werkt in dit kader met DataMatrix-codes op producten om snel en efficiënt informatie te kunnen identificeren en traceren. Fabrikanten kunnen traceerbaarheid verbeteren, doordat zij de herkomst van materialen, productiestappen en distributie kunnen volgen en dat is belangrijk voor kwaliteitsborging en het snel kunnen reageren op eventuele problemen. 

“Onze klanten stellen hoge eisen aan hun product. Ze verwachten een hoge precisie, minimale ruwheid, en strikte toleranties bij de productie. Dit vereist een nauwgezette controle over het productieproces.”

Kevin Tieltjes, Tieltjes Precision Parts B.V.
TPM en OEE 

Total productive maintenance (TPM) streeft naar productiviteitsverbetering in fabrieken. ‘Total’ in TPM verwijst daarbij naar de participatie van iedereen. TPM vergroot met name de beschikbaarheid en de prestaties van een machinepark en met de druk op kortere doorlooptijden wordt dit steeds belangrijker. Multidisciplinaire teams verbeteren daartoe stapje voor stapje de overall equipement effectiveness (OEE) van ‘hun’ machines. Voorheen verborgen verliezen zoals ongeplande stops, lange set-uptijden, en opbrengst- en kwaliteitsverliezen worden zichtbaar gemaakt en teruggedrongen. 

Risicobeheer 

Kwaliteitsborging gaat ook vaak over risicobeheer. Potentiële problemen worden in een vroeg stadium geïdentificeerd en aangepakt. Dit helpt om onvoorziene problemen en kosten te minimaliseren. Om conformiteit te garanderen, worden producten nagemeten en machines gekalibreerd. Organisaties investeren in geconditioneerde temperatuur, zodat machines en robots minder onderhevig zijn aan temperatuurwisselingen en de kwaliteit en conformiteit van producten (beter) kunnen worden gegarandeerd. 

“Als bedrijf zijnde moet je bepaalde certificeringen hebben. Dus in principe ben je dat dan ook verplicht om uit te voeren. Daarnaast heb je veel meer checkpoints voordat het product naar buiten gaat.”

Jeroen Huijs, Seco Tools
Samenwerking met klanten 

De samenwerking met klanten wordt intensiever. Klanten vragen vaker om mee te denken over het ontwerp, of motoren die milieuvriendelijker werken. Met name de machinemakers in het marktsegment Metaal & Metalektro verwachten dat zij steeds meer de functie van kenniscentrum krijgen. Klanten outsourcen werkzaamheden, mede doordat machines complexer worden (software en elektrische toepassingen).  

Kunstmatige intelligentie  

Kunstmatige intelligentie wordt steeds meer gebruikt in de industrie en er zijn tegenwoordig ook toepassingen voor kwaliteitscontrole tijdens het maakproces en optimalisatie van machine-instellingen (IndustrieVandaag, 2024c). Ook zijn er voorbeelden van industriële bedrijven die een database van materialen hebben, en vanuit hun rol als toeleverancier advies geven over het te gebruiken materiaal voor een specifiek product. De behoefte aan een dergelijke adviesfunctie zal door generatieve AI waarschijnlijk groter worden (ABN AMRO, 2023b).  

Wat is de impact van 'Kwaliteitsborging' op dossierniveau?

De druk op de kwaliteit van de producten wordt groter en dat vraagt ook om meer kwaliteitscontroles gedurende het productieproces. Kwaliteitsborgingssystemen moedigen een cultuur van continue verbetering aan. Beginnende beroepsbeoefenaars worden gestimuleerd om problemen te identificeren, oplossingen voor te stellen en processen voortdurend te verbeteren. 

  • Wat verandert er? 

    De druk op de kwaliteit van producten wordt groter. Onderdelen moeten vandaag de dag meer kunnen dan gisteren. Voorheen werd meer met handwerk geproduceerd, maar dan wordt het borgen van kwaliteit een uitdaging, met name bij seriewerk. Producten verschillen te veel van elkaar. Door industrialisatie is het mogelijk om deze kwaliteit wel te bieden, want producten wijken minder van elkaar af. Conformiteit is voor klanten van groot belang, omdat zij (ook) te maken hebben met strengere eisen en certificeringen.  

    Naast kwaliteitsborging fungeren organisaties steeds vaker als kenniscentrum, omdat zij de expertise in huis hebben. De klant levert bijvoorbeeld tekeningen aan die niet uitvoerbaar zijn of komt met ideeën die door de organisatie verder uitgewerkt worden.  

    Wat is de invloed op de werkzaamheden? 

    Voor de beginnende beroepsbeoefenaars houdt dat in dat er meer controlemomenten in het productie- en werkproces ingebouwd moeten worden om het productieproces gaandeweg zo nodig te kunnen bijstellen. Daarnaast moeten zij erop toezien dat de machines en het materieel waarmee ze werken, worden onderhouden en van certificering zijn voorzien.  

    Van de beginnende beroepsbeoefenaar wordt gevraagd om mee te denken met de klant in het ontwerp en de uitvoering van het product. Dit vraagt om meer visualisatie en inlevingsvermogen. Ook vraagt dit om meer afstemming met bijvoorbeeld engineering.  

  • Wat verandert er? 

    Klanten worden steeds veeleisender. De next- of same-day-delivery-mentaliteit uit de consumentenmarkt sijpelt door in de b2b-omgeving en dat vraagt om kortere looptijden (IndustrieVandaag, 2024b). De druk op met name maakbedrijven neemt toe om dit mogelijk te maken. Meer automatisering, integratie van cutting-edge-technologieën en robotisering maken efficiënter en sneller werken mogelijk, maar de IT-infrastructuur moet hier ook op zijn ingesteld. Dit vraagt van de beroepsbeoefenaar om nog meer werken met (programmeerbare) software en werken volgens lean manufacturing om ervoor te zorgen dat de output omhooggaat, fouten gereduceerd worden en processen verder gestroomlijnd.  

    “We werken volgens de Lean strategie, dit is een systematische aanpak om bij iedere actie die we uitvoeren waarde toevoegen en verspilling elimineren waarbij de klantwaarde centraal staat. Je kijkt daarbij zelf ook altijd kritisch naar je eigen werkzaamheden: doe ik iets overbodigs in deze stap? Kan dit eenvoudiger? Heb ik te veel afval? Sta ik te lang stil met het product? We sturen op deze aspecten om hiermee het proces continu te verbeteren.”

    Manfred Krooshof, Bronkhorst High-Tech B.V.
    Wat is de invloed op de werkzaamheden? 

    De groeiende druk voor kortere looptijden vraagt om meer automatisering en robotisering in de productieprocessen. De beginnende beroepsbeoefenaar kan betrokken zijn bij het implementeren, onderhouden en optimaliseren van deze geautomatiseerde systemen en robots. Het werken volgens lean-manufacturing-principes is essentieel om de efficiëntie te vergroten en doorlooptijden te verkorten. De beginnende beroepsbeoefenaar kan betrokken worden bij het implementeren van lean-methodologieën, waaronder het identificeren en elimineren van verspillingen, het optimaliseren van processen en het verbeteren van de algehele productiestroom. Ook zijn er steeds meer werkvormen zoals werken volgens quick response manufacturing (QRM) en dat vraagt om een andere manier van samenwerken met collega’s in interdisciplinaire teams. De beginnende beroepsbeoefenaar werkt ook vaak op locatie bij de klant. Dit vraagt om communicatievaardigheden en probleemoplossend vermogen, zeker nu de druk op kwaliteitsborging steeds groter wordt.  

  • Wat verandert er? 

    Kwaliteitsborging is op meerdere manieren van impact op het beroep van de technisch tekenaar. Nauwkeurigheid in technische tekeningen is van groot belang. De beginnende beroepsbeoefenaar moet ervoor zorgen dat de afmetingen, schalen en andere details correct zijn, om fouten tijdens de uitvoering van het project te voorkomen.  

    Wat is de invloed op de werkzaamheden? 

    Kwaliteitsborging zit voor technisch tekenaars vooral in ontwerpprocessen verweven. Het is bijvoorbeeld van belang om goed versiebeheer na te leven. Dit houdt in dat wijzigingen, revisies en updates goed bijgehouden moeten worden, want dat is van belang om de consistentie en traceerbaarheid van tekeningen te waarborgen. Doordat er meer in de cloud en met meer (complexe) systemen wordt gewerkt, wordt versiebeheer een grotere uitdaging.  

    Voor de technisch tekenaar is het ook van groter belang om werk te laten beoordelen door collega’s of leidinggevenden, om fouten en inconsistenties te identificeren. De impact van tekenfouten wordt namelijk steeds groter, omdat de druk van kwalitatief hoogwaardige producten hoger wordt en wet- en regelgeving strenger.  

  • Wat verandert er? 

    Producten worden complexer, waardoor het ‘kennisgat’ tussen fabrikant en klant groeit. Daarnaast wil de klant ontzorgd worden, vooral in activiteiten die niet tot de corebusiness behoren. Dit nodigt uit voor Product as a Service (PaaS). Bij PaaS in de machinebouw betaalt de klant voor het gebruik van een machine en de fabrikant blijft (vaak) eigenaar. Technologie biedt veel mogelijkheden en is onmisbaar; sensoren, 5G, data-analyse en internet of things (IoT) verbinden machines bij de klant met die van de fabrikant. 

    De eisen vanuit de klant worden steeds groter en ook binnen de keten moet meer afgestemd worden om aan alle voorwaarden te kunnen voldoen. In organisaties die werken met servitization (zie Trend Slimme service) ligt de nadruk nog meer op samenwerking en afstemming met de klant.  

    Wat is de invloed op de werkzaamheden? 

    Kwaliteitsborging zit voor de beginnende beroepsoefenaar in engineering vooral in het ontwerp en de productie van producten en systemen. Voor de beginnende beroepsbeoefenaar is het van belang om goed op de hoogte te zijn van de kwaliteitseisen die worden gesteld aan het ontwerp. Dit heeft ook invloed op de keuze voor (duurzame) materialen en het productieproces dat erop volgt. Tevens is het voor de beginnende beroepsbeoefenaar van belang om consequent af te stemmen met de klant en met de collega’s die betrokken zijn bij het ontwerp en de productie. Het is van belang om hier bewust mee bezig te zijn. Zeker wanneer er sprake is van servitization (zie Trend Slimme service) is het contact met klanten essentieel, omdat dit een onderdeel is van de bedrijfsstrategie. Het ontwerp- en productieproces worden meer vanuit een holistisch perspectief bekeken; het gaat niet ‘alleen’ over het afleveren van het product, maar ook over het opbouwen en managen van de klantrelatie.  

  • Wat verandert er? 

    Kwaliteitsborging is van groot belang in het beroep van de werkvoorbereider. Zeker gezien de druk die toeneemt op de geleverde kwaliteit, de naleving van richtlijnen en de bewijsvoering hieromtrent. Het borgen van kwaliteit door het minimaliseren van afwijkingen tussen producten is van groot belang. Organisaties investeren bijvoorbeeld in klimaatsystemen om een constante temperatuur in de fabriekshal te hebben. Dit zorgt ervoor dat machines minder onderhevig zijn aan temperatuurwisselingen en producten minder van elkaar afwijken.  

    Wat is de invloed op de werkzaamheden? 

    Kwaliteitsborging vereist gedetailleerde planning en documentatie. Alle stappen en processen moeten goed gedocumenteerd worden om deze eventueel als bewijslast tijdens het werkproces of na oplevering te kunnen overhandigen aan belanghebbenden. Beginnende beroepsbeoefenaars moeten er zodoende voor zorgen dat er nauwkeurige rapporten en documentatie zijn van alle activiteiten, inspecties en controles.  

  • Wat verandert er?  

    De kwaliteit van producten wordt steeds belangrijker. Er is minder ruimte voor afwijkingen van producten. De circulaire economie maakt dat er meer toezicht is op verspilling van materiaal. Deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat de beginnende beroepsbeoefenaar in metaalbewerking meer controlepunten in het werk- en productieproces inbouwt, voordat het product van de band rolt.  

    Wat is de invloed op de werkzaamheden? 

    De focus ligt meer op fouten in een vroege fase van het productieproces constateren, bijsturen en repareren. Dit houdt voor de beginnende beroepsbeoefenaar in dat er meer controlemomenten in het proces worden ingebouwd en deze nageleefd dienen te worden.

  • Wat verandert er?  

    Conformiteit bieden wordt steeds belangrijker. Klanten vragen steeds vaker om bewijslast ten behoeve van ISO-certificering, bijvoorbeeld voor het verwerken van halffabricaten in eindproducten. Een voorbeeld is bewijsvoering over de frequentie dat machines worden gekalibreerd. Klanten hebben naast de strengere kwaliteitseisen ook een grotere vraag naar transparantie van materialen in de keten, CO2-uitstoot en dergelijke. Zij willen dat er bijvoorbeeld aangegeven wordt wat de CO2-footprint van producten is voor eigen bewijsvoering. Deze informatie kan bijvoorbeeld vastgelegd worden in DataMatrix-codes.  

    Wat is de invloed op de werkzaamheden? 

    Beginnende beroepsbeoefenaars moeten ervoor zorgen dat alle aspecten van het project zorgvuldig worden gepland en dat de benodigde materialen en middelen beschikbaar zijn om de kwaliteitsnormen te handhaven. 

  • Wat verandert er?

    Het streven naar hoge kwaliteitsnormen en het implementeren van effectieve kwaliteitsborgingsprocessen zijn en blijven essentieel in de luchtvaartindustrie, waar veiligheid en betrouwbaarheid van vliegtuigen van het grootste belang zijn. In de luchtvaartindustrie wordt wet- en regelgeving op internationaal niveau gecoördineerd en vastgesteld door de International Civil Aviation Organization (ICAO). Beginnende beroepsbeoefenaars moeten strikt voldoen aan nationale en internationale luchtvaartrichtlijnen en -normen. Kwaliteitsborgingsprocessen helpen ervoor te zorgen dat al het vliegtuigonderhoud wordt uitgevoerd in overeenstemming met deze voorschriften en dat vereist gedetailleerde rapporten en logboeken om de conformiteit met voorschriften aan te tonen. 

    Wat is de invloed op de werkzaamheden?

    Voor de beginnende beroepsbeoefenaars is het van belang om hun werkzaamheden goed af te stemmen met collega’s en de leidinggevende. Ook hebben beginnende beroepsbeoefenaars de nodige training en certificering nodig om specifieke taken uit te mogen voeren. Je een leven lang ontwikkelen is van belang in dit beroep, omdat de innovaties elkaar in hoog tempo opvolgen en de kwaliteitsborging in de toekomst nog belangrijker wordt.