Bouw en gespecialiseerde aanneming

Wat verandert er?

Augmentedrealitytoepassingen krijgen steeds meer voet aan de grond. Trimble Connect voor AR bijvoorbeeld, is een geavanceerde augmentedrealitytool die 3D-modelinformatie als een overlay op de cameraweergave van een tablet integreert. Byldis (Byldis, 2022) onderzoekt hoe deze technologie kan worden ingezet om het gebruik van 2D-tekeningen volledig overbodig te maken. Zodra de technologie de exacte positionering van bijvoorbeeld serviceankers in het wapeningsgaas nauwkeurig kan ondersteunen, kan augmented reality de kwaliteitscontrole gedurende de gehele workflow optimaliseren. Herwerkingen worden geminimaliseerd, doordat ontwerpfouten veel eerder kunnen worden geïdentificeerd en afwijkingen van het ontwerp in de wapeningsgaasassemblages kunnen worden gecorrigeerd voordat ze in de betonvorm worden geplaatst.

Wat is de invloed op de werkzaamheden?

Augmented reality stelt beginnende beroepsbeoefenaars in staat om 3D-modellen te bekijken en te begrijpen in de context van de echte wereld. Door AR kunnen ze bijvoorbeeld virtuele wapeningskorven in een concrete structuur visualiseren voordat ze daadwerkelijk worden geïnstalleerd. Dit verbetert niet alleen het begrip van complexe structuren, maar helpt ook bij het vermijden van fouten en het optimaliseren van de werkzaamheden.

Daarnaast kunnen slimme data en AR worden gebruikt voor training en instructie. Beginnende beroepsbeoefenaars kunnen bijvoorbeeld AR-brillen gebruiken om stapsgewijze instructies te ontvangen tijdens het uitvoeren van specifieke taken. 

Wat verandert er?

Drones worden steeds meer ingezet om daken te inspecteren en in beeld te brengen. De foto's die de drone van bijvoorbeeld een dak maakt, kunnen worden gebruikt voor verschillende metingen, zoals afstanden, hoeken, oppervlaktes en volumes. Met behulp van fotogrammetriesoftware kan de situatie op het dak zeer nauwkeurig in kaart worden gebracht op basis van foto's en een 3D-puntenwolk (Dakweb, z.d.).

Er worden steeds meer geavanceerde technologieën geïntegreerd in daken en dakkapellen, zoals slimme ramen. Die passen automatisch de hoeveelheid licht en warmte aan die ze doorlaten, waardoor de energie-efficiëntie en het comfort in huis toenemen. Bovendien kunnen ze naadloos worden geïntegreerd in een smarthomesysteem, waardoor ze gemakkelijk op afstand kunnen worden bediend en gemonitord met een smartphone of tablet. Andere geïntegreerde functies, zoals zonwering, ventilatie en verlichting, kunnen ook automatisch en op afstand worden aangestuurd. Dat vergroot het gemak en de controle over de woonomgeving (Dakkapel-kosten.nl, 2023).

Wat is de invloed op de werkzaamheden?

De drone kan de dakdekker aanzienlijk helpen bij beheer, onderhoud en offertevoorbereiding. Slimme technologieën hebben ook invloed op de werkzaamheden van de beginnende beroepsbeoefenaar. Allereerst vereist het een breder begrip van de technologieën die worden gebruikt in moderne dakconstructies. De werkzaamheden kunnen worden beïnvloed door de noodzaak om samen te werken met andere professionals, zoals elektriciens en technici voor het integreren van deze technologieën in de algehele woninginfrastructuur. Beginnende beroepsbeoefenaars moeten in staat zijn om effectief te communiceren en samen te werken met andere vakmensen om ervoor te zorgen dat de integratie van deze technologieën soepel verloopt.

Wat verandert er?

Augmented reality vergemakkelijkt het werk van metselaars door hen te begeleiden met visuele instructies tijdens het metselproces. Met behulp van een camera en software worden fysieke bouwelementen vergeleken met het digitale ontwerp, waardoor metselaars nauwkeuriger kunnen werken. Een speciale monitor toont waar en hoe ze elke steen moeten plaatsen, terwijl de constructie voortdurend wordt gecontroleerd om de kwaliteit te waarborgen en fouten te minimaliseren (StoneCycling, 2022).

Wat is de invloed op de werkzaamheden?

Innovaties zoals augmented reality ondersteunen vooral de werkzaamheden van de beginnende beroepsbeoefenaar. Het vraagt om een open houding voor deze technieken om ze te willen incorporeren in de werkzaamheden. Denk aan het kunnen toepassen en bedienen van deze technieken. 

Wat verandert er?

Inspecties van bijvoorbeeld monumentale panden worden steeds vaker uitgevoerd met drones. Gespecialiseerde bedrijven zoals Geomaat gebruiken drones om bijzondere objecten, zoals monumentale gebouwen, kunstwerken en installaties te inspecteren. Met behulp van een 100-megapixelcamera worden 3D-puntenwolken of 3D-meshes gemaakt, afhankelijk van de specifieke eisen van het project (Geomaat, z.d.).

Wat is de invloed op de werkzaamheden?

Het gebruik van drones voor inspecties heeft verschillende effecten op het werk van de restauratiespecialist. Ten eerste bieden drones een efficiëntere en nauwkeurigere manier om monumentale panden en andere historische structuren te inspecteren. Dit kan leiden tot een verbeterde diagnose van eventuele schade of problemen, waardoor restauratiewerkzaamheden gerichter kunnen worden uitgevoerd. Bovendien kan het gebruik van drones het risico voor beginnende beroepsbeoefenaars verminderen, aangezien ze minder vaak op gevaarlijke hoogtes hoeven te klimmen om inspecties uit te voeren. 

Voor beginnende beroepsbeoefenaars kan dit vereisen dat zij nieuwe vaardigheden aanleren om de gegevens van drone-inspecties te interpreteren en te gebruiken bij hun restauratiewerkzaamheden. 

Wat verandert er?

Drones bieden aanzienlijke voordelen voor steigerbouwers door toegang te bieden tot moeilijk bereikbare locaties. Ze zijn klein, licht en kunnen vliegen, waardoor ze gebouwen vanuit verschillende hoeken kunnen meten en vastleggen, op een veel eenvoudigere en snellere manier dan traditionele methoden zoals heftrucks of ladders. Wat aanvankelijk lijkt op een leuke gadget, heeft in werkelijkheid tal van voordelen voor zowel de steigerbouwer als de klant. De beelden die drones vastleggen, kunnen worden omgezet in volledige 3D-modellen van gebouwen. Daardoor kunnen alle details snel worden geïdentificeerd en het gebouw virtueel gesteigerd. Gespecialiseerde steigersoftware, zoals CP-PRO en Scaffmax, vergemakkelijkt dit proces. Met behulp van dronebeelden en de juiste steigersoftware kunnen steigerbouwers steigerplannen opstellen, afzonderlijke onderdelen in 3D bekijken, de materiaalbehoefte bepalen en steigersamenstellingen plannen (Scafom-Rux, 2023).

Wat is de invloed op de werkzaamheden?

De introductie van drones in de steigerbouw vereenvoudigt en versnelt het meten en vastleggen van gebouwen. Hierdoor kunnen beginnende beroepsbeoefenaars efficiënter werken en gedetailleerde 3D-modellen van gebouwen doornemen, wat het plannen en ontwerpen van steigers aanzienlijk verbetert.

Wat verandert er?

Drones worden vaker ingezet vanwege de toenemende toegankelijkheid en brede toepasbaarheid van de technologie. Enkele jaren geleden heeft de VMRG, in samenwerking met Octo en Aeroscan, het initiatief genomen voor het project Facade Service Applicatie (FaSA). Dit project beoogt onderhoudsinspecties te digitaliseren door gebruik te maken van drones, sensoren en kunstmatige intelligentie. Het hoofddoel is om (beeld)materiaal van gevels te verzamelen en analysesoftware te ontwikkelen, zodat er op relevante momenten objectief inzicht kan worden verkregen in de prestaties van gevels. De drie pilots met drones en verschillende sensoren zijn gericht op het bepalen van de meest geschikte sensoren voor het opsporen en monitoren van degradatie van gevels of het identificeren van warmtelekken in gebouwen (VMRG, z.d.). In 2022 vond er een pilot plaats voor een innovatieve vorm van gevelinspectie van een kantoorgebouw in Leiden. Daarbij werd de hele gevel in kaart gebracht met behulp van dronefotografie en een laserscanner. De resultaten worden verwerkt in een 3D-model (Facadeserviceapplicatie.nl, z.d.).

Wat is de invloed op de werkzaamheden?

Er zijn steeds meer technologieën beschikbaar voor het inspecteren van gevels. Op locatie legt een team van specialisten de gevel zo volledig mogelijk vast, gebruikmakend van methoden zoals fotografie en laserscanning. De gegevens gebruiken ze om gebreken te identificeren en om een nauwkeurig 3D-model van de gevel te maken. Laserscanning en fotografie worden zowel vanaf de grond als vanuit de lucht uitgevoerd. De laserscanner bevindt zich boven op een auto die om het gebouw heen rijdt, terwijl een team een professionele drone bestuurt voor het maken van foto's. Voor beginnende beroepsbeoefenaars betekent dit een gerichtere uitvoering van werkzaamheden, dankzij de beschikbaarheid van gedetailleerde informatie.

Wat verandert er?

Het gebruik van parametrisch ontwerpen met behulp van kunstmatige intelligentie biedt de middenkaderfunctionarissen smart building de mogelijkheid om het ontwerpproces te versnellen en materiaalgebruik te verminderen. Dit ontwerpproces is gebaseerd op data en de relaties tussen verschillende onderdelen, waarbij het systeem automatisch een ontwerp genereert op basis van deze informatie. Hierbij worden allerlei mogelijke scenario's en aanpassingen getest, waardoor men tot in een laat stadium van het ontwerpproces responsieve modellen kan aanpassen en prestaties inzichtelijk kan maken. Dit stelt professionals in staat om het maximale uit iedere opdracht te halen, waarbij ze niet beperkt zijn tot een handvol onderzochte mogelijkheden (BNA, 2020).

Een andere opkomende technologie in de bouwsector is de digital twin. Met digitaltwintechnologie wordt een virtueel model van het complete gebouw gecreëerd, waarin alle ruimtes, energiestromen en slimme systemen op logische wijze met elkaar verbonden zijn. Dit resulteert in een volledig smart building, waarbij de technologie is afgestemd op de gebruikers en de activiteiten in het gebouw. Het gebouw functioneert als het ware als een partner voor de gebruiker, waardoor optimaal comfort en efficiënt gebruik van ruimte en energie worden gegarandeerd. Digitaltwinsoftware maakt gebruik van gegevens uit de echte wereld, verzameld door sensoren die zijn aangesloten op fysieke producten, en combineert die met data over omgevingsfactoren en analyses van incidenten (Priva, z.d.-b). 

Wat is de invloed op de werkzaamheden?

De invloed van parametrisch ontwerpen en digitaltwintechnologie op de werkzaamheden van de middenkaderfunctionaris smart building is aanzienlijk. Deze technologieën verlagen de kosten en verhogen de snelheid van het ontwerpproces, doordat ze veelvoorkomende berekeningen automatisch uitvoeren als onderdeel van het model. Hierdoor is het niet langer nodig om bijvoorbeeld herhaaldelijk materiaalgebruik, constructies of CO2-uitstoot te berekenen. Bovendien kunnen automatisch toetsingen worden uitgevoerd om te controleren of het ontwerp voldoet aan de eisen van het Bouwbesluit, als deze eisen onderdeel zijn van het model.

Daarnaast leidt het gebruik van deze technologie tot minder fouten, omdat geautomatiseerde handelingen consistent, coherent en reproduceerbaar zijn. Dit resulteert in lagere faalkosten, zowel tijdens het ontwerpproces zelf als in de productie en uitvoering van het project.

Echter, parametrisch ontwerpen brengt wel een verschuiving van werkzaamheden met zich mee. Er is minder behoefte aan repetitief werk, omdat veel taken geautomatiseerd zijn. Hierdoor ontstaat er meer tijd voor projectoverstijgende activiteiten, zoals het creëren van echte meerwaarde tijdens de projecten, bijvoorbeeld planverbetering en kostenverlaging.