Wat houdt 'Energietransitie' in?
De energietransitie gaat over de overgang van traditionele, fossiele brandstoffen naar duurzame, hernieuwbare energiebronnen. De energietransitie is een cruciale stap in de richting van een duurzame toekomst en dat brengt ook een grote opgave voor bestaande bouw en nieuwbouw met zich mee. Ook de klimaatdoelen fungeren als aanjager voor innovaties. Organisaties moeten bijvoorbeeld materieel elektriseren en gebouwen dienen steeds duurzamer te worden door isolatie en duurzaam materiaalgebruik.
“Je kijkt naar de totale CO2-uitstoot. Dus niet alleen van het product, maar van de totale cyclus. Hoe is het product tot stand gekomen? Hoe wordt het product bij de eindklant geleverd? Wat is er aan CO2-uitstoot in je transport?”
René van der Kooij, AGC
Energielabel
Per 1 januari 2023 moeten kantoorgebouwen van 100 vierkante meter of groter minimaal energielabel C hebben. Veel kantoren moeten de komende jaren verduurzamen om aan de doelstellingen van het Klimaatakkoord te voldoen. Gebouwen moeten energiezuiniger worden en er is meer aandacht voor energie-efficiëntie. Sinds 2024 heeft het energielabel van een woning ook invloed op het maximale hypotheekbedrag (Hypotheker, z.d.).
Transportbewegingen
De totale bouwsector is goed voor een derde van het aantal transportbewegingen in Nederland. Dit maakt de elektrificatie van transport van groot belang. Daarnaast moet bouwmaterieel (bijvoorbeeld accu’s) en -materiaal geëlektrificeerd worden. Het verduurzamen van het machinepark vraagt grote investeringen van bouwbedrijven en andere organisaties in de bouw. Naast deze uitdaging, investeren bouwbedrijven in zonnepanelen, ledverlichting, etc. om de kosten van elektriciteit te drukken en een duurzame bedrijfsvoering na te streven.
Wat is de impact van 'Energietransitie' op dossierniveau?
De energietransitie raakt alle dossiers in het marktsegment Afbouw & Onderhoud als het gaat om de elektrificatie van bouwmateriaal en -materieel. Bedrijven in de sector reageren terughoudend, want het vergt een grote investering met een lange terugverdientijd. Voor de beginnende beroepsbeoefenaar is het belangrijk om op de hoogte te zijn van subsidies. Er zijn namelijk subsidies waar woningeigenaren en vve’s gebruik van kunnen maken, zoals de ISDE-subsidie (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, 2022).
-
Wat verandert er?
Om de energietransitie te versnellen, is het nodig om te investeren in geëlektrificeerd transport.
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
De invloed van de energietransitie op de werkzaamheden van beginnende beroepsbeoefenaars is gering. Wel moeten ze op de hoogte zijn van de energietransitie en zich bewust zijn van het eigen energieverbruik.
-
Wat verandert er?
De energietransitie vraagt om investeringen in elektrificatie. Voor de glaszetter houdt dit in dat transport geëlektrificeerd moet worden. Naast dat de energietransitie impact heeft op de bedrijfsvoering en bijkomende investeringen in elektrificatie, zijn er de afgelopen jaren veel innovatieve oplossingen in glas die helpen bij het versnellen van de energietransitie.
De isolerende werking van glas is steeds beter geworden, oftewel de U-werking van isolatieglas wordt steeds lager. Dit maakt dat er minder energie opgewekt en verbruikt hoeft te worden. Daarnaast zijn er innovaties op het gebied van glas dat energie kan opwekken. Er bestaat een speciale raamcoating die wordt aangebracht op het glas en die energie kan opwekken. De coating absorbeert direct, maar ook indirect licht en stuurt dit naar de zijkanten van het raam. Daar zitten zonnecelstrips die het licht omzetten in elektriciteit. Zodoende werkt het raam net als een zonnepaneel. Deze ‘slimme ramen’ wekken niet alleen energie op, maar kunnen het ook opslaan. Energieopwekkende ramen zijn vooral interessant voor renovatie en nieuwbouw van kantoorpanden. In dergelijke gebouwen beslaan de ramen meestal een flink deel van de gevel (TNO, z.d.-b).
Een andere innovatie is schakelbaar glas en glas met ingebouwde zonwering, zoals jaloezieën. Bij schakelbaar glas kan je de lichtdoorlatendheid van de coating aanpassen. Ook deze beglazing draagt dus bij aan een lager energieverbruik voor verwarmen en verkoelen.
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
Voor de beginnende beroepsbeoefenaar is het van belang om op de hoogte te zijn van energiebesparende maatregelen en de klant hierin te kunnen adviseren. In het kader van elektrificatie is het voor de beginnende beroepsbeoefenaar van belang om op de hoogte te zijn van wat elektrificatie van transportmiddelen en ander materieel (financieel) inhoudt.
Ten slotte verschijnen er veel innovaties op de markt die energiezuinig kunnen werken. Kennis over deze innovaties en de toepassing van deze beglazingssystemen kunnen nuttig zijn. Bij toepassing van deze nieuwe systemen dient de beginnende beroepsbeoefenaar te weten of ze voldoen aan de gestelde kwaliteits- en productiviteitsniveaus, en te kunnen controleren of het glas nauwkeurig is geplaatst.
-
Wat verandert er?
Natuursteen is een koolstofarm afbouwmateriaal in vergelijking met andere bouwmaterialen. De belangrijkste koolstofeffecten die verband houden met steen hebben betrekking op de verwerking van de steen, het transport van de steen naar de locatie en de hoeveelheid geproduceerd afval. De winning en verwerking van zandsteen en graniet is minder energie-intensief dan de productieprocessen van andere materialen, zoals keramiek of composiet (Ariës Natuursteen BV, 2024).
De energietransitie vraagt om elektrificatie van materiaal en transport. Ook investeren in energiezuinige oplossingen zoals zonnepanelen en ledverlichting behoort tot de inspanningen die kunnen bijdragen aan het versnellen van de energietransitie.
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
De invloed van de energietransitie op de werkzaamheden van de beginnende beroepsbeoefenaar is gering en zit vooral in de bedrijfsvoering (bijvoorbeeld energiezuinige oplossingen) en in het materiaal (energiezuinige machines). Voor de natuursteenbewerker is het zaak om op de hoogte te zijn van de energietransitie en zich bewust te zijn van het eigen energieverbruik.
-
Wat verandert er?
De energietransitie gaat hand in hand met strengere regelgeving met betrekking tot de energie-efficiëntie van gebouwen. Voor plafond- en wandmontage betekent de energietransitie meer vraag naar isolatiematerialen, geluidsisolatie en andere technieken om te voldoen aan deze efficiëntienormen. Subsidies en stimuleringsmaatregelen vanuit de overheid zorgen voor meer vraag naar duurzame oplossingen.
Daarnaast stimuleert de energietransitie de integratie van slimme technologieën in gebouwen, waaronder plafond- en wandsystemen. Die integratie kan bijvoorbeeld slimme verlichtingssystemen, energiezuinige HVAC-systemen (verwarming, ventilatie en airconditioning), en andere duurzame technologieën omvatten.
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
Voor de beginnende beroepsbeoefenaar is het van belang om op de hoogte te zijn van de energiebesparende maatregelen en oplossingen om de samenwerkende partijen en de klant hierin te kunnen adviseren. De innovaties die ten goede komen aan duurzaamheid en energie-efficiëntie volgen elkaar in hoog tempo op. Voor de beginnende beroepsbeoefenaar ligt hier een uitdaging om daarvan op de hoogte te blijven.
-
Wat verandert er?
Energie-efficiëntie wordt steeds belangrijker. Dekvloeren kunnen daar een bijdrage aan leveren als het aankomt op isoleren en warmteregulatie. In de aanleg van dekvloeren is het bijvoorbeeld van belang om een koudebrug te voorkomen wanneer vanuit de kruipruimte wordt gewerkt. Hier bestaan onder meer folies voor die ervoor zorgen dat cement zich niet mengt met grondwater. Woodstock Vloeren gaat een stapje verder en is bezig met proeven om zonnewarmte op te opslaan in vloeren. Het gaat om zonne-energie die niet benut is en opgeslagen kan worden in een verdichte vloer, zodat de warmte in de avonduren gebruikt kan worden (Cobouw, 2023).
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
Duurzaam bewustzijn en kennis van maatregelen voor energie-efficiëntie worden belangrijker. Voor de beginnende beroepsbeoefenaar is het van belang om mee te kunnen denken met de klant en te kunnen adviseren welke methode voor de specifieke situatie het passendst is. Er zijn namelijk innovaties die voor de nieuwbouw anders zijn dan voor renovatie of verbouw. Beginnende beroepsbeoefenaars moeten weten hoe deze vloeren het beste aangelegd kunnen worden. Ze kunnen hiervoor de leverancier raadplegen. Ook kennis van isolatie of de isolerende werking van dekvloeren is relevant.
-
Wat verandert er?
De energietransitie heeft impact op de werkomgeving zoals het investeren in zonnepanelen, ledverlichting en geëlektrificeerd transport en materiaal. Daarnaast zorgt de energietransitie voor meer focus op renovaties om gebouwen energiezuiniger te maken en het gebruik van nieuwe materialen en technologieën in gebouwen. Door de energietransitie ontstaat vraag naar beginnende beroepsbeoefenaars met expertise in energie-efficiënte renovaties en onderhoud. Dit kan het installeren van energiezuinige HVAC-systemen, het verbeteren van isolatie en het implementeren van andere energiebesparende maatregelen omvatten. Ook zien we dat er meer geïnvesteerd wordt in installaties, doordat Nederland van het gas af moet en de energieprijzen fluctueren.
Beginnende beroepsbeoefenaars kunnen te maken krijgen met projecten waarvoor duurzaamheidscertificeringen vereist zijn. Denk hierbij aan certificeringen zoals LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) of BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method). Het is van belang om op de hoogte te zijn van deze richtlijnen en volgens deze richtlijnen te werken (Cobouw, 2024).
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
Voor de beginnende beroepsbeoefenaar is het van belang om op de hoogte te zijn van de ontwikkelingen omtrent de energietransitie en die te kunnen toepassen in het vakgebied.
-
Wat verandert er?
De energietransitie heeft invloed op veel bedrijven in de industriële lakverwerking. Deze organisaties verbruiken vaak veel elektriciteit. Sinds 1 december 2023 is de Energiebesparingsplicht van kracht en die geldt voor locaties van bedrijven die per jaar vanaf 50.000 kWh elektriciteit of 25.000 m3 aardgas(equivalent) gebruiken (Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, 2023). Deze en andere overheidsmaatregelen maken dat bedrijven investeren in energie-efficiëntie en duurzame opties zoals zonnepanelen, zuinigere motoren en ledverlichting.
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
Voor beginnende beroepsbeoefenaars verandert er in de basis niet veel. Wel is het van belang dat zij zich bewust zijn van het energieverbruik en de maatregelen die er omtrent de energietransitie zijn.
