Wat houdt 'Prefab' in?
Prefab bouwen is een concept dat al een tijdje bestaat. Het marktsegment Afbouw & Onderhoud past prefab steeds meer toe, bijvoorbeeld voor de prefabricage van wanden. Prefabricage heeft veel voordelen, zoals beperking van faalkosten, minder transport, minder handelingen op de bouw, minder hijsbewegingen en beperking van afval door minder zaagverlies. Deze voordelen maken dat prefabricage steeds meer wordt toegepast.
De huidige materiaaltransitie vraagt om werken met herwinbare producten zoals hout in plaats van kalkzandsteen, minerale wol en steen. En dat maakt prefab aantrekkelijk. Prefab is ook gunstig voor de CO2-uitstoot, omdat het de transportbewegingen naar de bouwplaats beperkt (zie Trend Energietransitie).
“Als je kijkt naar prefab, dan heb je een fabrikant die een compleet geveldeel samenstelt en aanlevert. Ik denk dat dat wel iets is waar we vooral in de nieuwbouw steeds meer naartoe gaan. Dus voor de glaszetter zou dat kunnen betekenen dat die meer een lopendebandmedewerker gaat worden, dan dat die buiten daadwerkelijk op de bouw glas plaatst.”
René van der Kooij, AGC
Wat is de impact van ‘prefab’ op dossierniveau?
Prefab brengt met zich mee dat werkzaamheden monotoner worden. Het prefabproces is in hoge mate geautomatiseerd. De uitdaging voor vakmanschap in de prefablocatie is minder groot, doordat werkzaamheden van buiten naar binnen verschuiven en de nadruk meer komt te liggen op montage. Daarnaast is er minder uitdaging bij de afwerking (bijvoorbeeld stuken en schilderen). Prefab bouwen vraagt vooral om montagevaardigheden, al behoeft het plaatsen van prefabbouwwerken in bestaande bouwwerken vakmanschap.
Kennisverlies
Automatisering en robotisering brengen met zich mee dat er kennisverlies ontstaat. Kennis over specifieke technieken van vroeger gaat verloren.
-
Wat verandert er?
Bij prefab bouwen is de wandafwerking glad en dienen de wanden alleen ‘gewit’ te worden. Het werkproces is eenvoudiger en je hoeft minder stappen te doorlopen. Eenvoudige, niet-constructieve werkzaamheden bijvoorbeeld, hoef je niet uit te voeren.
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
De complexiteit in de werkzaamheden van een beginnende beroepsbeoefenaar wordt bepaald door de veelheid aan toe te passen technieken en materialen. Ook factoren als het weer, de temperatuur, vocht en de conditie van de ondergrond bepalen de complexiteit van de werkzaamheden. In een geconditioneerde prefab omgeving zijn deze factoren niet aan de orde en dit maakt de werkzaamheden makkelijker, maar ook monotoner.
-
Wat verandert er?
Prefab bestaat al een tijdje, maar wordt in de markt van plafond- en wandmontage steeds meer toegepast. Voor de beginnende beroepsbeoefenaar biedt prefab de kans om er eerder in het bouwproces bij betrokken te worden, omdat in 3D-programma’s de ontwerpen worden gemaakt en de kennis van de beginnende beroepsbeoefenaar van belang is.
Verticaal bouwen maakt het mogelijk dat een casco in korte tijd (soms slechts een dag) gerealiseerd kan worden. De wanden en plafonds worden prefab gemaakt. Daarnaast is er meer interesse in demontabele producten, met name ten gunste van hergebruik. Demontabele wanden en plafonds zijn geschikt om prefab te maken. Faay bijvoorbeeld maakt Kingsize-scheidingswanden die verdiepingshoog en kamerbreed zijn. Deze scheidingswanden zijn kant-en-klaar, niet-dragend en tot 4,5 meter breed. De elektravoorbereiding zoals wandcontactdozen, sleuven voor elektra en verjongingen, zijn in de fabriek aangebracht (Faay, 2023).
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
Voor de beginnende beroepsbeoefenaar betekent prefabricage een andere manier van werken. De nadruk komt meer te liggen op het monteren en controleren van wanden in de fabriekshal. De wanden in volgarde van montage en op het juiste moment op de bouwplaats afleveren en monteren.
-
Wat verandert er?
Voor dekvloeren worden steeds vaker prefabconstructies gebruikt die voor een groot deel in de fabriekshal worden afgewerkt. Prefabdekvloeren bestaan vaak uit een basis van houtconstructie of beton. Zwevende cementdekvloeren lenen zich goed voor prefabricage. Bij een zwevende cementdekvloer is er geen directe verbinding met de onderliggende constructievloer.
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
Voor de beginnende beroepsbeoefenaar betekent prefabricage meer focus op montage dan op uitvoerend werk.
-
Wat verandert er?
Prefab- en modulaire bouwmethoden winnen terrein vanwege de snelheid, kostenefficiëntie en duurzaamheid. Onderhouds- en verbouwbedrijven verkennen deze benaderingen voor efficiëntere projectuitvoering en dragen een steentje bij aan de energietransitie (zie Trend Energietransitie) en circulaire economie (zie Trend Circulaire Economie). Bij prefab wordt met name gewerkt met herwinbare producten zoals hout en dat zijn milieuvriendelijkere alternatieven dan bijvoorbeeld kalkzandsteen.
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
Werken in prefabricage is anders dan wanneer de beginnende beroepsbeoefenaar op locatie werkt. Het karakter van prefab is meer voorspellend en gaat over het lezen en controleren van werktekeningen, produceren van prefab-onderdelen en montage. De werkzaamheden vinden plaats in een geconditioneerde omgeving waarin alle materialen zijn voorzien. Dit maakt dat er minder variatie is in de werkzaamheden en er meer vaardigheden op het gebied van montage worden gevraagd.
-
Wat verandert er?
Prefab bouwen wordt steeds meer toegepast omdat het veel voordelen heeft. In de nieuwbouw wordt steeds meer prefab geproduceerd. Prefabwanden worden vrij schoon afgewerkt afgeleverd en dat betekent dat de schilder minder voorbereidende werkzaamheden voor de ondergrond hoeft te verrichten. Prefabwanden schilderen brengt minder uitdagingen met zich mee.
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
Werkzaamheden worden monotoner en repetitiever van aard. Robotisering van deze taken ligt dan ook in het verlengde van prefabricage (zie Trend Robotisering).
