Wat houdt 'Flexibilisering' in?
Snel mee kunnen bewegen met veranderingen in de maatschappij en het werkveld vraagt om flexibel zijn. In een complexe samenleving is veerkracht van belang. Niet alleen individuele veerkracht, maar ook gezamenlijke veerkracht.
In K&E werkt men veel met netwerken van freelancers. Dit komt onder andere doordat het seizoensgebonden werk betreft of men werknemers per productie inhuurt, zoals per festival of per studio- of filmopname.
Doordat de coronamaatregelen K&E heel direct raakten, heerste er tijdens de coronacrisis veel onzekerheid in dit marksegment. Een deel van de werknemers en flexwerkers is zijn heil elders gaan zoeken. Nu alle live-evenementen weer op gang komen, is er een tekort aan personeel. Dit heeft soms tot gevolg dat werknemers meer flexibiliteit kunnen eisen van een werkgever in bijvoorbeeld loon of werktijden.
Evenementen vinden niet alleen binnen de landsgrenzen plaats, denk aan filmproducties en festivals op locatie in het buitenland. Touren door het buitenland kan onderdeel van het werk zijn. Aan de andere kant werk je door technologische ontwikkelingen soms makkelijker internationaal samen zonder van locatie te hoeven wisselen, zoals bij virtuele events.
Wat is de impact van 'Flexibilisering' op dossierniveau?
De behoefte aan flexibilisering zien we in alle dossiers manifesteren.
-
Wat verandert er?
Nu alle live-evenementen weer op gang komen doordat de coronamaatregelen zijn gestopt, is er een tekort aan podiumtechnici. Door de onzekerheid over hun werk zijn mensen uitgestroomd naar andere banen. Koen Beerkens (NVPI/STOMP) vertelt wat dit betekent: “Corona heeft veel impact gehad voor het livecircuit, omdat daar twee jaar lang nauwelijks werk was. Professionals, zoals geluids- of lichttechnici, zijn in sommige gevallen gedwongen ander werk te gaan doen. Jaren aan ervaring gaan daarmee verloren en die krijg je niet zomaar weer terug.”
Daardoor kijken organisaties naar andere mogelijkheden om opgeleide technici te krijgen. Met name grotere organisaties die de capaciteit en het budget hebben, investeren in samenwerking met het onderwijs. Faber Audiovisuals heeft bijvoorbeeld in 2018 de Faber Academy opgericht, met een interne opleiding en een externe samenwerking met ROC Friese Poort.
“Wij hebben in 2018 de samenwerking met het onderwijs gezocht om ervoor te zorgen dat we voldoende instroom krijgen van startende technici. Dat is echt een langetermijninvestering voor ons, want het is arbeidsintensief en kapitaalintensief.”
Tristan van der Mars (Faber Audiovisuals)Naast het verkrijgen van voldoende instroom zijn er ook uitdagingen rondom het aantal uren dat mensen willen werken en het salaris dat ze willen ontvangen. Hans Galama (Faber Audiovisuals) vertelt over zijn ervaringen: “Wij moeten er wel aan wennen dat we in de toekomst vaker mensen krijgen die maar drie dagen in de week willen werken en een topsalaris vragen. Ik moet tegenwoordig zelfs onderhandelen met jongeren die vakantiewerk willen doen.”
-
Wat verandert er?
In de wereld van artiesten komt het werken met freelancers vaak voor. Dit is niet altijd uit noodzaak, maar soms ook gemotiveerd vanuit vrijheidsdrang. Koen Iking (Van Hoorne Entertainment B.V.) vertelt hoe hun werknemersbestand eruitziet: “We hebben ondertussen 350 mensen in dienst en daarnaast een hele grote groep van zzp’ers. Zeker omdat live-entertainment redelijk seizoensgebonden is en er ook altijd mensen zijn die niet in dienst willen en vrijheid willen behouden.”
Als artiest wil je kunnen focussen op de optredens, het ondernemen als freelancer is meer een bijzaak. Alle zakelijke details die daarbij komen kijken moet je vaak zelf uitvogelen, omdat die niet altijd voldoende in de opleiding aan bod lijken te komen. Koen Iking (Van Hoorne Entertainment B.V.) ziet dit in de praktijk terug: “Onze hr-afdeling heeft er soms een dagtaak aan om startende zzp’ers alles uit te leggen over basiszaken. Zoals het verschil tussen een bruto- en nettobedrag en hoe je een btw-aangifte en jaaraangifte moet doen.”
Voor artiesten is het opbouwen en onderhouden van een netwerk altijd al een belangrijk onderdeel geweest en dit blijft ook in de toekomst van belang. Artiest Joshua J deelt zijn tip: “Ik probeer zoveel mogelijk vrienden te maken. Het valt me op dat sommige artiesten uit het buitenland hier weinig mensen kennen en dan nodigen wij ze uit om te komen chillen of een stukje te gaan varen. Dan merk je wel dat je een soort connectie opbouwt die heel waardevol kan zijn."
Artiesten kunnen tegenwoordig hun werk met de hele wereld delen via social media en andere internationale platforms. Hierdoor krijgen ze steeds vaker te maken met een (inter)nationale werkomgeving, zowel online als offline. Online communicatie via social media gebeurt vaak in het Engels. Nu de coronarestricties zijn opgeheven, is reizen naar optredens ook weer aan de orde van de dag. Het aanwezig zijn op social media kan ook aanvragen voor optredens wereldwijd opleveren.
“Muziek is niet regionaal, zeker niet meer sinds de komst van streaming. Als je muzikant bent, doe je dat op nationaal niveau of misschien zelfs op internationaal niveau. Dat betekent veel reizen en veel concurrentie.”
Koen Beerkens (NVPI/STOMP) -
Wat verandert er?
Bij make-up art werkt men ook met freelancers. Het is vaak afhankelijk van de grootte van een productie en het bijbehorende budget in welke constellatie je komt te werken als ingehuurde make-upartiest of haarstylist. Rogier Samuels (MimicFX) vertelt over zijn werkwijze: “Mijn bedrijf bestaat uit mijzelf en zzp’ers die ik inhuur. Vandaag ben ik in de werkplaats in mijn eentje, maar soms zit ik hier met tien andere mensen samen te werken aan een project.”
Internationalisering is ook aan de orde bij make-up art. Sommigen verhuizen zelfs voor langere tijd naar het buitenland, bijvoorbeeld om als make-upartiest te werken op de set van een grote filmproductie. Rogier Samuels (MimicFX) heeft hier ervaring mee: “Voor de filmproductie van Lord of the Rings heb ik twee jaar in Nieuw-Zeeland gewoond en voor andere producties zoals The Hobbit ben ik daar vaker voor langere tijd naar toe teruggegaan.”
Online communicatie en samenwerken heeft een vlucht genomen bij make-up art, zeker als het gaat om activiteiten als het krijgen of geven van briefings en het uitwisselen van creatieve ideeën met mensen die niet op dezelfde locatie als jij zitten.
“Ik heb een internationaal netwerk. Als ik een ontwerp voor een monster digitaal goed uitgewerkt wil hebben, dan huur ik iemand in die bijvoorbeeld in Spanje zit. Die kan vanaf zijn computer fotoshoppen en mailt mij dan de bestanden. Je kunt heel makkelijk internationaal samenwerken tegenwoordig. Ik zie diegene nooit fysiek.”
Rogier Samuels (MimicFX)
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
De trend Flexibilisering speelt in alle dossiers en vraagt om dezelfde vaardigheden per dossier. Onderstaande geldt voor podium- en evenemententechniek, artiesten en make-up art.
Ondernemerskwaliteiten en zakelijke basiskennis
De verregaande flexibilisering van arbeidscontracten vraagt om ondernemerskwaliteiten en zakelijke basiskennis (zoals arbeidscontracten aangaan en belastingopgave doen) van de beginnende beroepsbeoefenaar.
Het is belangrijk om een netwerk van mogelijke opdrachtgevers om je heen te verzamelen en actief te onderhouden, door bijvoorbeeld naar borrels en netwerkbijeenkomsten te gaan. Vaardigheden rondom relatiebeheer zijn essentieel, zoals het proactief kunnen contacten van opdrachtgevers, je eigen portefeuille bijhouden of een nieuwsbrief rondsturen.
“Er is nu een schreeuwend tekort aan mensen. Maar het besef dat die conjunctuur zo kan veranderen zie ik weinig. Het bewustzijn dat je moet investeren in relaties onderhouden met mogelijke opdrachtgevers, dat dat deel is van je werk, die mentaliteit zie ik niet altijd terug.” Koen Iking (Van Hoorne Entertainment B.V.)
Op afstand kunnen samenwerken
Omdat men een deel van de evenementen online organiseert, is het ook belangrijker om als beginnende beroepsbeoefenaar op afstand goed te kunnen samenwerken in digitaal teamverband.
Internationale mentaliteit
Doordat men steeds vaker in internationale teams werkt, dienen beginnende beroepsbeoefenaars voldoende kennis van de Engelse taal te hebben en ervaring in het samenwerken met mensen uit verschillende culturen. Dit vraagt om flexibiliteit en om aanpassingsvermogen aan andere culturele normen en waarden.