Wat houdt 'Branchetransformatie' in?
Elke sector heeft met ICT te maken. Van retail tot de zorg, overal gebruikt men ICT-systemen en heeft men ICT-support nodig. De afhankelijkheid hiervan zal alleen maar toenemen en de vraagstukken zijn complexer. Veel organisaties doorlopen een digitale transformatie en digitaliseren hun werkprocessen. Hierdoor versmelten andere sectoren steeds meer met het marktsegment ICT en dit roept soms verwarring op: hoort iets nu bij ICT of niet?
“We hebben vaak discussie over waar IT bij hoort. Techniekopleidingen vinden dat we bij hen horen, want techniek en IT zijn met elkaar verweven. Terwijl creatieve opleidingen vinden dat softwaredeveloper ben hen hoort. En beide is waar, want IT heeft overal verwevenheid.” Maaike van Kessel (Noorderpoort).
Door de continue vraag naar ICT’ers en de krapte in het aanbod hiervan, kijkt men vanuit ICT breder naar personeel. Steeds vaker experimenteert men met het aannemen van buitenlandse werknemers. Remote werken heeft dit makkelijker gemaakt om te organiseren. Daarnaast overweegt men steeds vaker om mensen zonder ICT-achtergrond aan te nemen en die zelf intern op te leiden. Het gaat er dan meer om of ze feeling hebben voor technologie, dan dat ze een specifiek diploma hebben.
Wat is de impact van 'Branchetransformatie' op dossierniveau?
Deze trend loopt als een rode draad door alle dossiers heen. De beschrijving hieronder geldt dus voor zowel softwareontwikkeling en IT systems and devices als ICT-support.
Wat verandert er?
In alle sectoren zien we een toenemende afhankelijkheid van ICT. Van zorgrobots tot computersystemen in auto’s, ICT ligt aan de basis ervan. Er hoeft maar even een computerstoring te zijn en in de meeste organisaties ligt alles plat. Hierdoor is de IT-afdeling steeds minder een afdeling op zichzelf. Aan medewerkers van een IT-afdeling vraagt men vaker om mee te denken bij andere afdelingen in een organisatie.
Doordat ICT terugkomt in allerlei sectoren, vindt er een versmelting plaats en komen branches bij elkaar. Dit roept verwarring op. Zowel opleiders als bedrijven zijn op zoek naar handvatten om duidelijker te kunnen aangeven waar ICT voor staat.
“Er is een verschil tussen mét ICT werken en ín ICT werken. Om te bepalen wat er precies onder ‘in ICT werken’ valt, gebruiken wij het Digital Economy Model als hulpmiddel. Dat maakt onderscheid tussen onderdelen van werken ín ICT, zoals infrastructuur, software en devices, en werken mét ICT in een sector. We zeggen nu: onze IT-opleidingen leiden op voor het fundament van de digitale economie, van digitale infrastructuur tot interface.”
Maaike van Kessel (Noorderpoort)
In de praktijk komt projectmatig werken vaker voor, waarbij branches en specialismen samenkomen en in multidisciplinaire teams samenwerken. Hierdoor vindt er ook brancheoverlap plaats. Deze synergie is vaak positief, omdat men veel van elkaar kan leren.
“Wij gaan meer werken met multidisciplinaire projecten op plekken waar IT en een andere sector elkaar raken om kennis en ervaringen uit te wisselen. Bijvoorbeeld met mechatronica op het gebied van internet of things en smart industry.” Maaike van Kessel (Noorderpoort).
In de keuzedelen van mbo-opleidingen in ICT zien we ook combinaties van branches terug. Zoals in de nieuwe keuzedelen rondom datacenters, die een combinatie zijn van ICT, koudetechniek, engineering en elektro- en installatietechniek.
Het moet in principe niet uitmaken in welke sector een ICT’er aan het werk gaat. Met de juiste basiskennis kan hij zijn ICT-ervaring in elke sector toepassen. De focus op een sector gebruikt men soms als marketingmiddel om specifieke groepen aan te spreken. Bijvoorbeeld ICT in de zorg om meer vrouwen te werven, of ICT voor een duurzaam project om mensen te interesseren die voor sociale impact gaan.
“Of je nou met een drone bij een windmolen bezig bent, met een drone die medicatie vervoert of eentje die je voor precisielandbouw inzet. Voor de techniek maakt de sector niet uit. Het kan marketingtechnisch uitmaken richting studenten, maar of je een internetprotocol nu opstelt voor de ene sector of de andere, dat maakt niet per se uit.” Maaike van Kessel (Noorderpoort).
De krapte op de arbeidsmarkt zorgt voor een breder kijken naar personeel. De geschiktheid van iemand hangt tegenwoordig minder af van specifieke opleidingen en certificaten op iemands cv. Affiniteit en gevoel met ICT is daarbij handig, maar een specifieke vooropleiding is niet noodzakelijk. Veel bedrijven lossen dit op door mensen intern op te leiden. Dit biedt ook kansen voor derde leerweg-aanbieders waarbij mbo-certificaten of praktijkverklaringen behaald kunnen worden. Ook kijkt men internationaal naar personeel, als beheersing van de Nederlandse taal niet per se nodig is.
“We zijn als bedrijf ook actief in Spanje en hebben nu drie jongeren uit Spanje bij ons werken in Nederland, omdat die zitten te springen om werk vanwege de hoge werkeloosheid in Spanje. Daarnaast zijn ze gemotiveerd om te verhuizen voor hun werk en dat betekent dat ze een bepaald karakter hebben, zelfstandig en communicatief zijn.”
Jeroen Sipsma (Service Planet)
Wat is de invloed op de werkzaamheden?
ICT is overal en dit betekent dat ICT meer overlapt met andere werkvelden en een minder duidelijke begrenzing kent. Als beginnende beroepsbeoefenaar krijgt men vaker te maken met andere segmenten dan ICT en moet men de eigen rol als ICT-medewerker kunnen zien in het grotere geheel.
Daarnaast kan het voorkomen dat de beginnende beroepsbeoefenaar gaat werken met mensen die een andere ICT-achtergrond hebben dan zijzelf, of die een ander type ICT-opleiding hebben gevolgd in het buitenland. Dit vraagt om inlevingsvermogen en communicatieve vaardigheden.