De vraag naar personeel in ICT-beroepen is al jaren groot. In 2021 was de arbeidsmarktspanning zelfs opgelopen tot recordhoogte. Het aantal ICT-vacatures nam eind 2021 toe met 58% ten opzichte van 2020. Het aantal WW’ers ingeschreven met een ICT-beroep nam juist af met 33%. Naar verwachting zet deze trend in 2022 alleen maar verder door (UWV, 2022).
De grafimediabranche kenmerkt zich grotendeels door een technisch industriële activiteit waar meer mannen werken dan vrouwen.
Samantha Reilly Sector Banker Technologie, Media en Telecom van ING (Hoeffnagel, 2022)“Strategieën om personeel te vinden liggen nu aan de basis van elke groeiambitie. Employer Branding en HR moet daarom bij ICT- bedrijven nu topprioriteit zijn. Door HR onderdeel te maken van het directieteam krijgt het de aandacht, budgettaire ruimte en tijd die het verdient.”
Uit het werkgeversonderzoek van UWV bleek dat 63% van de in 2021 ontstane vacatures in de ICT-sector moeilijk vervulbaar waren. Hiermee stond de ICT, samen met de bouwnijverheid en de industrie, in de top 3-sectoren met het hoogste aandeel moeilijk vervulbare vacatures. Vaker dan gemiddeld gaven werkgevers uit de ICT-sector aan dat sollicitanten onvoldoende vakkennis hebben of niet over de benodigde werkervaring beschikken. Daarnaast zijn veel vacatures volgens werkgevers moeilijk vervulbaar vanwege de specialistische aard van het werk. Meer dan de helft van de werkgevers in de ICT-sector verwachte dat het vervullen van vacatures in 2022 moeilijker werd. Deze voorspelling is ook uitgekomen: in de eerste drie maanden van 2022 nam het aantal WW’ers met een ICT-beroep nóg verder af.
Volgens Jeroen van Glabbeek, bestuursvoorzitter van het beursgenoteerde techbedrijf CM.com, was de arbeidsschaarste over haar piek heen. Het technologiebedrijf uit Breda heeft meer dan duizend medewerkers, van wie zo’n vierhonderd voor software-ontwikkeling. “Mensen zien de beelden met wachtrijen op Schiphol voor zich en denken daarom dat iedereen overal mensen tekortkomt. Dat is niet meer zo. Je merkt op de arbeidsmarkt dat die al veel meer gebalanceerd is. Mensen hadden veel eisen, soms onredelijk veel. Dat is nu minder. Als wij een baan beschikbaar hebben, krijgen we gewoon sollicitanten met wie we een gesprek kunnen hebben.”.
De ruimere beschikbaarheid van IT-personeel betreft niet alle functies. Schaars blijft vooralsnog de eerste groep; software-ontwikkelaars, cybersecurity-experts, ethische hackers. Maar wie een netwerkbeheerder zoekt, iemand voor een IT-helpdesk of een SEO-specialist (die ervoor zorgt dat een bedrijf goed vindbaar is via zoekmachines), heeft ruimere keuze. Op dit soort functies bezuinigen bedrijven eerder als het economisch minder gaat.
André van der Veer van 4NG Staffing, leverancier van IT’ers aan grote bedrijven, ziet hetzelfde onderscheid tussen technische en minder technische functies. Hij merkt het aan de aantallen reacties op vacatures die zijn organisatie plaatst (Ottenhof, 2022).
André van der Veer van 4NG Staffing“Developers zijn nog steeds gewild en het aanbod is beperkt, zeker als je het hebt over goede kandidaten. Maar op andere vakgebieden zijn meer mensen beschikbaar. Een jaar geleden was het op alle rollen lastig, nu krijgen we voor bijvoorbeeld projectmanagers en scrummasters meestal vier of vijf reacties, voor developers twee.”
MBO en vacatures
In de praktijk bleek ook dat niet alle IT’ers even gewild zijn. Uit het jaarlijkse salarisonderzoek van AG Connect en Berenschot onder zo’n 400 IT’ers bleek deze zomer bijvoorbeeld al dat IT bedrijven vooral veel toegevoegde waarde zagen in hbo’ers. 86 procent van de respondenten zag (heel) veel in de toevoeging van hbo-geschoolde. Naar mbo’ers wordt heel anders gekeken: 55 procent denkt dat het aannemen van mbo-geschoolde IT’ers weinig of zelfs geen toegevoegde waarde heeft.
Cijfers van het UWV ondersteunde dit beeld. Van alle ICT’ers die een baan vonden, was slechts 22 procent tot 24 procent mbo 4-geschoold. Dat terwijl er ongeveer evenveel mbo’ers als hbo’ers in de WW zaten: in juli 2022 liepen er 792 WW-uitkeringen voor hbo-geschoolde IT’ers en 710 voor mensen met een mbo 2-, 3- of 4-opleiding (Meijer, 2022).
Bij moeilijk vervulbare vacatures werden tot nu toe vooral de wervingsmethoden aangepast. Naar andere mogelijkheden, zoals het aanpassen van het takenpakket of het intern opleiden van zittende werknemers, werd weinig gekeken.
Maar niet alleen de ICT heeft een tekort aan kandidaten. Ook in andere beroepsgroepen was er in toenemende mate sprake van krapte op de arbeidsmarkt. Daarom is het zinvol om breder te kijken dan alleen de ICT-sector. UWV heeft 27 oplossingen voor personeelstekorten in kaart gebracht. Deze zijn te verdelen in 3 strategieën:
- Het aantrekken van nieuw talent
- Het anders organiseren van werk
- Het binden en boeien van medewerkers